twitter
Askeri Yargytay´dan Genelkurmay ve Sabih´i kyzdyracak karar
Askeri Yargytay 3. Dairesi, asker ve sivillerin yargylandy?y davada ´kanun koyucunun iradesi açyk´ diyerek sivil mahkemeyi adres gösterdi. Askeri Yargytay 3. Dairesi ´ihaleye fesat kary?tyrmak´ suçlamasyyla açylan davada hem sivillerin hem de askerlerin sivil mahkemelerde yargylanmasy gerekti?ine hükmetti. Gerekçede Avrupa Ynsan Haklary Mahkemesi kararlary ile Medeni ve Siyasi Haklar Sözle?mesi dahil bütün uluslararasy hukuk metinlerine atyf var. Askeri Yargytay, ´Kanun koyucunun iradesi açyk´ diyerek AK Parti önergesiyle Meclis´ten geçen yasaya vurgu yapty. CHP´nin ba?vurusunu görü?ecek Yüksek Mahkeme´ye yol gösterdi. Askeri Yargytay 3. Dairesi daha önce ba?ka bir davada da benzer bir görü? bildirerek sivil mahkemelerin esas oldu?unu vurgulamy?, ancak Genelkurmay askeri mahkemesi bu görü?ü dikkate almamy? ve davanyn sivil mahkemeye aktarylmasy iste?ini reddetmi?ti. Bu geli?me, eski Yargytay Ba?savcysy Sabih Kanado?lu´nun askeri mahkemeleri Meclis´in çykardy?y sivil yasayy tanymamaya ça?yrmasyndan kysa süre sonra meydana gelmi?ti.
 |
Askeri Yargytay´dan Genelkurmay ve Sabih´i kyzdyracak karar
Askeri Yargytay 3. Dairesi, asker ve sivillerin yargylandy?y davada ´kanun koyucunun iradesi açyk´ diyerek sivil mahkemeyi adres gösterdi. Askeri Yargytay 3. Dairesi ´ihaleye fesat kary?tyrmak´ suçlamasyyla açylan davada hem sivillerin hem de askerlerin sivil mahkemelerde yargylanmasy gerekti?ine hükmetti. Gerekçede Avrupa Ynsan Haklary Mahkemesi kararlary ile Medeni ve Siyasi Haklar Sözle?mesi dahil bütün uluslararasy hukuk metinlerine atyf var. Askeri Yargytay, ´Kanun koyucunun iradesi açyk´ diyerek AK Parti önergesiyle Meclis´ten geçen yasaya vurgu yapty. CHP´nin ba?vurusunu görü?ecek Yüksek Mahkeme´ye yol gösterdi. Askeri Yargytay 3. Dairesi daha önce ba?ka bir davada da benzer bir görü? bildirerek sivil mahkemelerin esas oldu?unu vurgulamy?, ancak Genelkurmay askeri mahkemesi bu görü?ü dikkate almamy? ve davanyn sivil mahkemeye aktarylmasy iste?ini reddetmi?ti. Bu geli?me, eski Yargytay Ba?savcysy Sabih Kanado?lu´nun askeri mahkemeleri Meclis´in çykardy?y sivil yasayy tanymamaya ça?yrmasyndan kysa süre sonra meydana gelmi?ti.
Askeri Yargytay: ´Kanun koyucunun iradesi açyk´
Askeri Yargytay 3. Dairesi, ?Yhaleye fesat kary?tyrmak? suçlamasyyla açylan davada hem sivillerin hem de askerlerin sivil mahkemelerde yargylanmasy gerekti?ine hükmetti. Emsal niteli?i ta?yyan kararda, asker ve sivillerin askeri olmayan bir suçu i?ledikleri vurgulanarak, yargylama merciinin sivil mahkemeler oldu?u belirtildi. Askere sivil yargy yolunu açan yasa 9 Temmuz 2009´da Meclis´te kabul edilmi?ti. Cumhurba?kany Gül´ün onaylamasynyn ardyndan CHP, yasanyn kysmen iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi´ne ba?vurmu?tu. Yasayla ilgili Anayasa Mahkemesi´nin verece?i karar beklenirken, Askeri Yargytay 3. Dairesi´nden emsal niteli?inde bir karar geldi.
Uluslararasy sözle?melere atyf
Yasanyn yürürlük tarihinden bir hafta sonra çykan kararda, yeni düzenlemeye atyf yapyldy. Bununla yetinmeyen Askeri Yargytay, AYHM´nin 1999´da sivilleri askeri mahkemede yargylayan Polonya hakkynda vermi? oldu?u olumsuz karar ile Uluslararasy Medeni ve Siyasi Haklar Sözle?mesi´nin 14´üncü maddesine ili?kin 1984 tarihli raporun Genel Yorumu´na yer verdi. Askeri Yargytay, uluslararasy kararlara neden bakylmasy gerekti?ini ?öyle açyklady: ?Yürürlülük ve uygulanabilirlik konusunda karar verebilmek için kanun koyucunun iradesini ortaya çykarmak ve kanunun amacyny belirleyebilmek için yorum yapylmasy gerekmektedir. Yorum yaparken, kanun koyucunun iradesini anlamak için ba?vurulacak metin dy?y araçlar; hazyrlyk çaly?malary, komisyon raporlary, yasama organyndaki tarty?malar, hukukun genel ilkeleri, mukayeseli hukuk ve tarihçedir.?
AYHM´e uymak zorundayyz
3. Daire, yukarydaki bilgileri verdikten sonra TBMM´deki görü?meler syrasynda 5918 sayyly Türk Ceza Kanunu ili Bazy Kanunlarda De?i?iklik Yapylmasyna Dair Kanunun 6. maddesi ile 5271 sayyly CMK´nyn 3. maddesindeki de?i?ikli?in önergeyle tasaryya eklendi?ine dikkat çekti. Kararda, ?Görü?meler syrasynda verilen bir önerge ile de?i?iklik tasaryya eklendi?inden ve madde üzerinde konu?ma yapylmady?yndan, kanun koyucunun iradesini ortaya koyabilmek için ba?vurulacak kanunun hazyrlyk çaly?malary, komisyon raporlary ve yasama organyndaki tarty?malar gibi metin dy?y araçlar mevcut de?ildir. Bu durumda Avrupa Ynsan Haklary Mahkemesi´nin Türkiye aleyhine açylan davalarla ilgili olarak verdi?i kararlary dikkate alarak amaçsal bir yorum yapylmasy gerekmektedir? dendi.
Adres sivil yargy
Hakim Albay Erdo?an Genel ba?kanly?ynda dört üyeyle toplanan 3. Daire, oybirli?iyle aldy?y kararda ?unlara dikkat çekti: ?Tüm bu açyklamalardan sonra 09.07. 2009 tarihinde yürürlü?e giren 5918 sayyly kanunun 6. maddesi ile CMK´nyn 3. maddesine eklenen fykradaki hüküm ile 353 sayyly kanunun 12. maddesinin kysmen de?i?tirilerek ilga edildi?ini, bary?ta sivil ki?iler tarafyndan i?lenen ?uçlar bakymyndan, suçun askeri bir suç olup olmady?yna ve asker ki?iler tarafyndan mü?tereken i?lenip i?lenmedi?ine bakylmaksyzyn askeri mahkemelerin yargylama görevinin sona erdi?ini ancak 12. maddenin ikinci tümcesinde yer alan hükmün yürürlükte oldu?u yani askeri mahkemelere ve adliye mahkemelerine tabi ki?iler tarafyndan bir suçun mü?tereken i?lenmesi halinde, e?er suç Askeri Ceza Kanunu´nda yazyly olmayan bir suç ise, asker ki?iler bakymyndan da adliye mahkemelerinin görevli oldu?unu kabul etmek gerekir.?
Gerekçeleri sa?lam bir karar
Askeri Yargytay 3. Dairesi´nin verdi?i karary de?erlendiren emekli Hakim Albay Ümit Karda? ?öyle konu?tu: ?Karara göre sivil ki?iler askerlerle birlikte bir suç i?lediklerinde suçun askeri bir suç olup olmamasy önemli de?ildir. Suç askeri bir suç olsa da siviller sivil yargyda yargylanacaklardyr. Böylece yeni de?i?iklikle 353 sayyly askeri mahkemeler kurulu?u ve yargylama usulü kanununun 12. maddesi kysmen ilga edilmi? olmaktadyr. Artyk siviller bary? zamanynda hiçbir suç nedeniyle askeri yargy alanyna girmeyeceklerdir. Karara göre ayryca, sivillerin askerlerle birlikte i?ledikleri suçlarda suç askeri bir suç de?ilse askerler de sivil yargyda yargylanacaklardyr. Çünkü 353 sayyly kanunun 12. maddesinin askerleri ilgilendiren bölümü yürürlüktedir. Ancak, AKP´nin kritik dönemlerde parça parça de?i?iklik yapmak yerine, askeri ve sivil mahkemeler arasyndaki çeli?kileri ortadan kaldyracak toptan bir düzenleme yapmasy gerekir. Yargyda tekba?lylyk sa?lanmalydyr. Askeri Yargytay, AYHM kararlary ba?ta olmak üzere, BM Ynsan Haklary Komitesi ve Uluslararasy Medeni ve Siyasal Haklar Sözle?mesi´ne bakmy?. Çok aly?ylagelmi? bir durum ve karar de?il. Bu açydan karar çok önemli.? ( Taraf)
Sabih Kanado?lu askeri mahkemeleri Meclis´in çykardy?y yasayy takmamaya ça?yrmy?ty
Meclis´in çykardy?y yasa Kontrgerillacylary ?ok etmi?ti. Eski onursal yargytay ba?savcylary Vural Sava? ve Sabih Kanado?lu yasa de?i?ikli?ini a?yr ?ekilde ele?tirmi?lerdi. De?i?ikli?in anayasaya aykyry oldu?unu savunan Kanado?lu, laik cumhuriyetin tehdit altynda oldu?unu ileri sürmü? ve askeri mahkemeleri yasayy takmamaya ça?yrmy?ty. Abdullah Gül´ün Kö?k´e çykmasynyn engellenmesine yönelik 367 krizinin mimary olan, Ergenekon soru?turmasynyn engellenmesi, pardon, daha kolay ve sa?lykly yürütülebilmesi için 40 savcy formülü ve benzeri ilginç formüllerle gündeme oturmayy ba?aran eski Yargytay Cumhuriyet Ba?savcysy Sabih Kanado?lu, darbecilere sivil mahkeme yolunu açan düzenleme için de yeni bir formül, yeni bir kaos plany ortaya atmy?ty. Dü?ündü?ü formülü U?ur Dündar´a anlatan Kanado?lu´na göre askeri yargy, Meclis´in çykardy?y son yasaya uymayacakty. Askeri Yargyyy tyrpanlayan yeni yasanyn Meclis´ten geçmesi üzerine, TV´de canly yayyna katylan Kanado?lu, yeni yasanyn yasady?y oldu?unu ilan etmi? ve Anayasa´nyn 145. maddesinde askeri yargynyn görev ve yetkilerinin net bir ?ekilde belirlendi?ini öne sürmü?tü. Siz bu Anayasa´da de?i?iklik yapmadan bir yasayla bu i?i halledemezsiniz, daha ba?ka büyük sorunlar çykaryrsynyz diyen Kanado?lu, çykacak büyük sorunlary ?öyle syralamy?ty: Anamuhalefet partisi, Anayasa Mahkemesi´nde bunun iptali için dava açar. O da yetmez, elinde o dava bulunan askeri mahkeme, çykarylan yasanyn Anayasa´ya aykyry oldu?unu Anayasa Mahkemesi´nde iddia edebilir, gönderebilir.
Sabih: Bir de üçüncü asyl tarty?maly olabilecek ve ortaly?y daha büsbütün de?i?tirecek bir unsur daha var
?imdi onun kimse farkynda de?il. Anayasa maddeleri do?rudan uygulanabilir haldeyse, o takdirde mahkemeler yasayy ihmal ederler, Anayasa´yy do?rudan uygularlar. Onun için ?u tarty?ma bunu beraberinde getirebilir. Der ki askeri yargy; bakmakta oldu?u davada ´ben yetkimi görevimi Anayasa´dan alyyorum. Bu çykardy?ynyz yasayy uygulamyyorum. Ben devam ediyorum´ diyebilir. ( Zaman)
Sabih´in isyan ça?rysyna kapylan Genelkurmay askeri mahkemesi yasayy ilk takmayan askeri mahkeme olmu?tu
Genelkurmay Askeri Mahkemesi, askere sivil yargy yolunu açan yasayy ihmal ederek ´Anayasayy do?rudan uygulayyn´ diyen Yargytay eski Ba?savcysy Sabih Kanado?lu´nun önerisi do?rultusunda içtihat olu?turmu? ve yargylady?y bir sivilin, sivil mahkemede yargylanmaya devam edilmesi ba?vurusunu reddetmi?ti. Böylece Cumhuriyet tarihinde ilk kez TBMM´nin çykardy?y bir yasa hükmü hiçe sayylarak Anayasa do?rudan devreye sokulmu?, bu durum ayryca, bir yerel mahkemenin kendini Anayasa Mahkemesi yerine koymasy sonucunu do?urmu?tu. Bu içtihat, askerlerin, sivillere yönelik suçlaryn i?lendi?i ?emdinli davasy ve benzer kritik davalary sivil yargyya devretmeyece?ini göstermesi açysyndan anlamly bulunmu?tu.
´Davamy sivil yargyya devredin´
Askerlikten kurtulmak için hile yapty?y iddiasyyla Hava Kuvvetleri Komutanly?y Askeri Mahkemesi´nde tutuklu olarak yargylanan M.?.M., mahkemeye 7 A?ustos 2009´da verdi?i dilekçede, askere sivil yargylama yolu açan CMK´daki de?i?ikli?in yürürlükte oldu?unu belirterek, tutukluluk halinin kaldyrylmasy ve yargylamanyn sivil mahkemeye devredilmesini talep etti. Bu talep askeri mahkeme tarafyndan reddedildi.
Askeri Yargytay 3. Dairesi o zaman da örnek bir karar vermi?ti
Bunun üzerine M.?.M, Genelkurmay Askeri Mahkemesi´ne itirazda bulundu. Ytiraz dilekçesinde, Askeri Yargytay 3. Dairesi´nin benzer bir davada ?askeri mahkemeler görevsizdir? karary verdi?i hatyrlatyldy. Askeri Yargytay´yn A?ustos ayy ba?larynda aldy?y kararda, askeri mahkemenin görevsizlik karary vererek dosyayy sivil mahkemeye göndermesini istedi?i karar örne?i de dilekçede yer aldy.
Duru?masyz toplantyda karar: Her ne kadar yasa çykmy?my?sa da!..
Askeri Yargytay kararyna ra?men, Genelkurmay Askeri Mahkemesi, 11 A?ustos 2009´da duru?masyz olarak yapty?y toplantyda, Hava Kuvvetleri Askeri Mahkemesi´nin verdi?i karary yerinde buldmu?tu. Genelkurmay Askeri Mahkemesi kararynda ?Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy´nyn 145´inci maddesinin varly?y?na i?aret edilerek, ?öyle denildi: ?Her ne kadar CMK´da yapylan de?i?iklikle sivil ki?iler hakkynda askeri yargyda soru?turma ve kovu?turma yapylmayaca?y düzenlenmi? ise de, halen Askeri Yargytay Ba?savcyly?y tarafyndan benzer bir olayda Askeri Yargytay ilgili dairesinin kararyna kar?y itiraz edildi?inden ve Askeri Yargytay Daireler Kurulu tarafyndan henüz bir karar verilmedi?inden, Askeri mahkeme ve savcylyklarynyn görevi netle?memi?tir.?
Adalet Bakanly?y´na ?ikayet
M.?.M., Genelkurmay Askeri Mahkemesi´nin karary üzerine, Adalet bakanly?yna ?ikayet dilekçesi gönderdi. M.?.M, usul kanunlarynyn yürürlü?e girdikleri günden itibaren uygulanmasynyn zorunlu oldu?unu ve askeri mahkemenin söz konusu usul yasasyny uygulamamakta ´ysrar´ etmesinin suç oldu?unu? belirterek, durumu bir dilekçeyle Milli Savunma Bakanly?y Askeri Adalet Y?leri Ba?kanly?y, Genelkurmay Adli Mü?avirli?i ve Adalet Bakanly?y´na bildirdi.
Her mahkeme AYM de?ildir
Milli Savunma Bakanly?y eski Ba?hukuk Mu?aviri Cavit Çaly? ?Mahkeme, üst normu uygulamayy tercih edebilir? derken Ceza Hukuku uzmany Avukat Ergin Cinmen, mahkemelerin kendini Anayasa Mahkemesi yerine koyamayaca?yny belirterek,?Yasayy meclis çykarmy?tyr ve mahkemelerin görevi yasayy uygulamaktyr. Aksi takdirde kendilerini Anayasa Mahkemesi yerine koymu? olurlar? demi?ti. (Star)
Sadece Sabih de?il Askeri Yargytay Ba?savcysy da karar kyzdy ve itiraz etti
08 Ekim 2009: Askeri Yargytay´yn asker ve sivillerin yargylandy?y davada sivil mahkemeyi adres gösteren kararyna Askeri Yargytay Ba?savcyly?y´ndan itiraz geldi. Askeri Yargytay 3. Dairesi´nin?Yhaleye fesat kary?tyrmak? suçlamasyyla açylan davada hem sivillerin hem de askerlerin sivil mahkemelerde yargylanmasy gerekti?ine hükmetti?i karara, Askeri Yargytay Ba?savcyly?y itiraz etti. Ytirazy görü?üp, bütün daireleri ba?layycy karar verecek olan Yargytay Daireler Kurulu bugün dosyayy görü?ecek. Askeri Yargytay Ba?savcyly?y´nyn itirazy üzerine karary bugün görü?ecek olan Askeri Yargytay Daireler Kurulu, Askeri Yargytay Kanunu´nun 6´ncy maddesinde belirtildi?i esaslara göre toplanacak. Yasaya göre; Daireler Kurulu, Askeri Yargytay Ba?kany´nyn ba?kanly?ynda, ikinci ba?kan, daire ba?kanlary kararyna itiraz edilen veya direnilen daire hariç olmak üzere dairelerden iki?er üyenin katylmasy ile kuruluyor. Ba?kanyn kurula katylmamasy halinde, ikinci ba?kan kurula ba?kanlyk edecek. Bu takdirde kararyna itiraz edilen veya direnilen daireden inceleme konusu kararyn alynmasyna katylmamy? bir üye kurula katylacak. Bu uygulamanyn amacy kararda e?itlik durumunu ortadan kaldyrmak. Ancak 3. Daire karary oybirli?iyle aldy?y için bu son madde geçerlilik ta?ymyyor. Bu durumu da dikkate alan Askeri Yargytay Kanunu, 6´ncy maddede konuya ba?ka bir çözüm getirmi?. Ba?kanyn katylmamasy ve oybirli?iyle alynan karar olmasy durumunda, e?itli?i bozmak için bu kez kurula, kararyna itiraz edilen veya direnilen daireden inceleme konusu kararyn alynmasyna katylmamy? bir üye sokulacak. Böylece tek haneli rakam üzerinden oylama yapylacak. Askere sivil yargy yolunu açan yasa 9 Temmuz 2009´da Meclis´te kabul edilmi?ti. Cumhurba?kany Gül´ün onaylamasynyn ardyndan CHP, yasanyn iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi´ne ba?vurmu?tu. ( Taraf)
Bugün CHP´liler için üzücü bir gün oldu
08 Ekim 2009: TBMM´den çykarylan ´askeri yargyya tyrpan´ düzenlemesinin iptali için CHP´nin ba?vurusuna Anayasa Mahkemesi´nin verece?i karar beklenirken, Anayasa mahkemesinden bugün pe?pe?e CHP´lileri üzecek kararlar geldi. Ylk karar Dany?tay´yn Anayasa Mahkemesi´ne yapty?y Kuran kurslarynda ya? synyrlamasynyn iptali isteminin reddedilmesi oldu. Ykinci karar ise SSK hastanelerinin Sa?lyk Bakanly?y´na devri kararynyn iptali için CHP´nin ba?vurusunun reddedilmesiydi. Üçüncü ve ´askeri yargyya tyrpan´ yasasyyla ayny kulvardaki geli?me ise daha önce verilen bir kararyn gerekçesinin açyklanmasy oldu. Anayasa Mahkemesi, askeri mahkemelerdeki hukukçu olmayan subay üyelerin mahkemelerde bulunmasyna ili?kin yasa hükmünün iptaline ili?kin kararyn gerekçesini açyklady. Bir yyl içinde askeri mahkemelerde asker üye kalmayacak!.. Kararyn gerekçesinde hakimlerin kararlaryny verirken özgür olduklary belirtildi. Gerekçenin yayymlanmasyndan sonraki bir yyl içinde asker üyelerin askeri mahkemelerden çekilme süreci tamamlanacak.
´Hakim emir alamaz´
Askeri Mahkemeler Kurulu?u ve Yargylama Usulü Kanunu´nun 2. maddesi uyarynca askeri mahkemelerde iki askeri hakim ve bir subay üyeden olu?uyor. Ancak Genelkurmay Ba?kanly?y nezdindeki askeri mahkeme, general ve amiralleri yargylady?y davalarda üç askeri hakim ile iki general veya amiralden kuruluyor. Anayasa Mahkemesi, askeri mahkemelerde bulunan subay üyenin kaldyrylmasyna ili?kin kararynyn gerekçesinde, ?Hakimlerin kararlaryny verirken özgür olmalary, hiçbir dy? basky ve etki altynda bulunmamalary, basky yapylmasy kadar basky yapylabilme ihtimalinin de bulunmamasy, hakimin kimseden emir almamasy, hukuka ve vicdanyna göre karar vermesi gerekir? denildi.
Komutan atyyordu
Gerekçede, askeri mahkemelerdeki hakim üyelerin Milli Savunma Bakany, Ba?bakan ve Cumhurba?kany´nca üçlü kararname ile atandy?y, subay üyelerin ise hakim üyelerin aksine askeri mahkemelerin kurulu oldu?u komutanlyklardaki en üst komutan veya askeri kurum amiri tarafyndan her yylyn aralyk ayynda o mahkemenin yetkisine giren birlik ve kurum mensuplary arasyndan bir yyl süre ile atandy?y hatyrlatyldy. Asker üyelerin yargylamada hakim üyelerin sahip olduklary yetkiye sahip oldu?u da ?öyle anlatyldy: ?Askeri mahkemelerde görevlendirilen subay üyeler askeri hakim olmadyklary ve bu görevi asyl görevlerine ek olarak yerine getirdikleri için, bunlara mesleki sicil verilmemekte, yükselmeleri genel kurallara göre yapylmakta ve sicilleri askeri hiyerar?i içerisinde kendi üstleri tarafyndan düzenlenmektedir. Askeri mahkemelerde bulunan subay üyelerin hiyerar?ik düzene ba?ly olan görevlendirilme süreci, sicillerinin düzenlenmesi, disiplin cezasy verilmesi gibi hususlar göz önünde bulunduruldu?unda; askeri mahkemelerde görev yaptyklary süre içerisinde de hiyerar?ik ili?kinin devam etti?i, bu durumda, hakim olarak sahip olmalary gereken ba?ymsyzlyklarynyn meslekten hakim olmadykça sa?lanamayaca?y sonucuna varylmy?tyr. Buna göre iptali istenilen kuralyn hakimleri ba?ymsyzly?y ilkesi ile ba?da?tyrylmasy olanaksyz oldu?undan iptali gerekir.? Yptal sonrasy olu?acak hukuksal bo?lu?a dikkat çekilerek ?Kararyn resmi gazetede yayymlanmasyndan ba?layarak bir yyl sonra girilmesine karar verildi? denildi. ( Radikal)
(07 Ekim 2009), son güncel.: (08 Ekim 2009)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER:
http://www.kontrgerilla.com/mnsetgoster.asp?haber_no=994
