Tarihi referandumda Türk halkının ´Evet´ demesiyle yüksek yargıya demokratik bir yapı getirildi. Referandum sonuçlarının Resmi Gazete´de yayınlanmasından itibaren bir ay içerisinde Anayasa Mahkemesi´ne atamalar yapılacak. HSYK üyeliği için de kürsü hâkimleri arasında seçime gidilecek. Anayasa Mahkemesi´nin mevcut yedek üyeleri Fettah Oto, Recep Kömürcü, Alparslan Altan ve Burhan Üstün asıl üye oldu. Böylece mahkemenin üye sayısı 15´e ulaştı. Eksik kalan iki üyeyi ise TBMM belirleyecek. Meclis, Sayıştay ve baroların göstereceği adaylar arasından 30 gün içerisinde seçim yapacak. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu´nun (HSYK) 7 olan üye sayısı ise 15 yeni üye ile 22´ye çıkacak. Kurul´da Yargıtay ve Danıştay´ın kontenjanlarının dolu olması nedeniyle bu kurumlar seçim yapmayacak. Birinci sınıfa ayrılmış 11 bin hâkim ve cumhuriyet savcısı 10 üyeyi, Cumhurbaşkanı hukukçu akademisyenler ve avukatlar arasından bir üyeyi, Türkiye Adalet Akademisi de kendi üyeleri arasından 1 üyeyi seçecek. Tüm bu süreç referandum sonuçlarının resmi gazetede yayımlanmasının ardından 1 ay içerisinde tamamlanacak.
Anayasa Mahkemesi ve HSYK, 1 ay içinde değişiyor
Tarihi referandumda Türk halkının ´Evet´ demesiyle yüksek yargıya demokratik bir yapı getirildi. Referandum sonuçlarının Resmi Gazete´de yayınlanmasından itibaren bir ay içerisinde Anayasa Mahkemesi´ne atamalar yapılacak. HSYK üyeliği için de kürsü hâkimleri arasında seçime gidilecek. Anayasa Mahkemesi´nin mevcut yedek üyeleri Fettah Oto, Recep Kömürcü, Alparslan Altan ve Burhan Üstün asıl üye oldu. Böylece mahkemenin üye sayısı 15´e ulaştı. Eksik kalan iki üyeyi ise TBMM belirleyecek. Meclis, Sayıştay ve baroların göstereceği adaylar arasından 30 gün içerisinde seçim yapacak. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu´nun (HSYK) 7 olan üye sayısı ise 15 yeni üye ile 22´ye çıkacak. Kurul´da Yargıtay ve Danıştay´ın kontenjanlarının dolu olması nedeniyle bu kurumlar seçim yapmayacak. Birinci sınıfa ayrılmış 11 bin hâkim ve cumhuriyet savcısı 10 üyeyi, Cumhurbaşkanı hukukçu akademisyenler ve avukatlar arasından bir üyeyi, Türkiye Adalet Akademisi de kendi üyeleri arasından 1 üyeyi seçecek. Tüm bu süreç referandum sonuçlarının resmi gazetede yayımlanmasının ardından 1 ay içerisinde tamamlanacak.
12 Eylül darbesinin 30. yıldönümünde, darbecilerin yargıda oluşturduğu vesayetçi sistem de çoğunluğun ´evet´ oylarıyla son buldu. Bundan sonra yargıya daha demokratik bir yapı hakim olacak. Yapılan değişiklik YSK´nın sonuçları Resmi Gazete´de yayınlamasıyla yürürlüğe girecek. Paketle Anayasa Mahkemesi ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu´nun (HSYK) eleştirilen yapısı bir ay içerisinde değişecek.
Anayasa Mahkemesi´nin yeni üyelerinden bazıları belli
Anayasa değişikliğiyle Anayasa Mahkemesi´nin 11 olan üye sayısı 17´ye çıkıyor. Geçici 18. maddeye göre, Mahkeme´nin mevcut yedek üyeleri Fettah Oto, Recep Kömürcü, Alparslan Altan ve Burhan Üstün asıl üye oldu. Böylece mahkemenin üye sayısı 15´e ulaştı. Eksik kalan iki üyeyi ise TBMM belirleyecek. Meclis, Sayıştay ve baroların göstereceği adaylar arasından 30 gün içerisinde seçim yapacak.
En büyük değişiklik HSYK´da yaşanacak
Değişiklikle HSYK´daki yüksek yargının hakimiyetine de son verildi. Ergenekon soruşturması sürecinde hâkim ve savcıları görevden alma girişimiyle tartışmaların odağına yerleşen HSYK, geniş temsil esasına göre yeniden yapılandırılacak. Üye sayısı 7´den 22´ye çıkarılacak. Sonuçların Resmi Gazete´de yayınlanmasının ardından 30 gün içerisinde yeni HSYK göreve başlayacak. Kurul´da Yargıtay ve Danıştay´ın kontenjanlarının dolu olması nedeniyle bu kurumlar seçim yapmayacak. Kurul´a birinci sınıfa ayrılmış hâkim ve savcılar arasından 11 bin hâkim ve cumhuriyet savcısı tarafından 10 üye seçilecek. 7 üye adli yargı, 3 üye idari yargı hâkim ve savcılar, 4 üye, hukukçu akademisyenler ve avukatlar arasından Cumhurbaşkanı, bir üye ise Türkiye Adalet Akademisi tarafından kendi üyeleri arasından seçilecek.
Hakim ve savcılar kendilerini yönetecek üyeleri seçiyor
İlk derece mahkemelerinde görev yapan adli ve idari yargı hâkim ve savcılarının yapacağı seçimin yönetim ve denetimini YSK yapacak. Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girmesinden sonra 5 gün içerisinde YSK adaylık başvurularını ilan edecek. İlan tarihinden itibaren üç gün içinde adaylar YSK´ya başvuracak. YSK´nın kesin aday listesini ilan ettiği tarihten sonraki ikinci pazar günü her ilde hâkim ve savcılar sandığa gidecek. Hâkim ve savcılar aday sayısınca oy verebilecek. En çok oy alan adaylar HSYK üyeliğine seçilecek. Seçimler sırasında adaylar propaganda yapamayacak. Yalnızca özgeçmişlerini YSK tarafından belirlenen internet sitesinde yayınlayabilecek. ( Zaman)
Son sözü Halk söyledi: Yüksek yargıda tarihi değişiklikler
Türk halkının referandumda ´Evet´ demesiyle Anayasa Mahkemesi ve Hâkimler Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK)´nun yapısı ve işleyişi değişti. Her iki kurumun da üye sayısı artarken seçimler için daha demokratik yöntemler getirildi. Yargı, gelişmiş ülkelerdeki demokratik standartlara kavuştu. HSYK´nın üye sayısı 7´den 22´ye çıkarıldı. Üyeler sadece Yargıtay ve Danıştay´dan seçilmeyecek. Böylece yaklaşık 15 bin hakim ve savcıdan oluşan birinci derece mahkemelerde (taşrada) görev yapan yargı mensupları da seçimlerde söz sahibi olacak. Bunun yanı sıra meslekten atılan hâkim ve savcılara da yargı yolu açıldı. YAŞ kararlarında olduğu gibi HSYK´nın kararları da yargı denetimine açıldı. Eski Şemdinli Savcısı Ferhat Sarıkaya örneğinde olduğu gibi HSYK´nın meslekten attığı yargı mensupları hak aramak için mahkemeye başvurabilecek. Bir diğer değişikliğe göre, artık partiler kapatılsa bile milletvekilliği düşmeyecek. Anayasa Mahkemesi´nin yapısı değiştiği için kapatma kararları eskisi kadar kolay alınmayacak. Halkın verdiği yetkiyi ancak halk alabilecek.
İşte ´Evet´le gelen yargıdaki değişiklikler
Madde 11: İdare mahkemeleri ve Danıştay, ?yerindelik? denetimi yapamayacak, ?kamu yararı? gerekçesiyle karar alamayacak.
Madde 16: Anayasa Mahkemesi 17 üyeden oluşacak. TBMM, Sayıştay ve baroların göndereceği adaylar arasından 3 üyeyi seçecek. 14 üyeyi ise Cumhurbaşkanı atayacak. Cumhurbaşkanı, 4 atamayı doğrudan yapacak. Bu isimler, üst kademe yöneticileri, avukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az 5 yıl deneyimli Anayasa Mahkemesi raportörleri arasından olacak. Kalan 10 üyeden 3´ü Yargıtay´dan, 2´si Danıştay´dan, 1´i Askeri Yargıtay´dan, 1´i Askeri Yüksek İdare Mahkemesi´nden, 3´ü YÖK´ün göstereceği öğretim üyelerinden seçilecek.
Madde 17: Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilecek. 65 yaşını dolduran emekliye ayrılacak.
Madde 18: Olağan yargı yollarını tüketen kişiler AİHM´den önce Anayasa Mahkemesi´ne bireysel başvuru yapabilecek.
Madde 19: Anayasa Mahkemesi 2 daire ve Genel Kurul´dan oluşacak. Anayasa maddelerinin iptaline ve partilerin kapatılmasına 17 üyeden en az 12´sinin oyuyla karar verilebilecek.
Madde 20-21: Askeri Yargıtay da dahil olmak üzere askeri hâkimler karar verirken ?askerlik hizmetlerinin gereklerini? gözetmeyecek.
Madde 22: HSYK 22 asil ve 12 yedek üyeden oluşacak, 3 daire halinde çalışacak. Adalet Bakanı Kurul´un başkanı, Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kurul´un doğal üyesi olarak kalacak. 4 üyeyi Cumhurbaşkanı hukukçular ve avukatlar arasından atayacak. Yargıtay´dan 3 üye, Danıştay´dan 2 üye, Türkiye Adalet Akademisi´nden 1 üye seçilecek. 7 üye birinci sınıf adli yargı hâkim ve savcılarından, 3 üye birinci sınıf idari hâkim ve savcılardan olacak. Meslekten çıkarılan hâkim ve savcılar yargıya başvurabilecek.
Madde 25-Geçici Madde 18: Anayasa Mahkemesi´nin mevcut üyeleri, 65 yaşına kadar görevlerini sürdürecekler. Bireysel başvurular 2 yıl sonra başlayacak.
(15 Eylül 2010, 11:18)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER: