28 ?ubat dönemine ili?kin 103 sanykly davada, dönemin Genelkurmay Ba?kany emekli Orgeneral Ysmail Hakky Karadayy ve Genelkurmay 2. Ba?kany emekli Orgeneral Çevik Bir'in de aralarynda bulundu?u 21 sany?yn müebbet hapse çarptyrylmasy, 68'inin beraaty, 14 sanyk hakkyndaki davanyn ise dü?ürülmesine ili?kin gerekçeli karar açyklandy. Kararda, "Dava konusu olayda, hu¨ku¨meti cebren yskat veya vazife go¨rmekten cebren men etme eylemini gerc¸ekles¸tirmek u¨zere, bir kysym sanyklaryn o¨nceden gizlice ittifak etmis¸ olduklary anlas¸ylmaktadyr." ifadesine yer verildi. "REFAHYOL Hükümeti'nin istifa ettirilmesi ile faillerin eylemleri arasynda illiyet (nedensellik) ba?y bulundu?u" belirtilen kararda, "faillerin fikir ve eylem birli?i içinde ve bir organizasyon dahilinde atyly suçu i?ledikleri" vurgulandy. Baty Çaly?ma Grubu'nun (BÇG) 54. Hükümeti dü?ürme amacyyla faaliyet yürüttü?ü ifade edilen kararda, dönemin Genelkurmay Ba?kany Karadayy ve Genelkurmay 2. Ba?kany Bir'in, "54. Hükümetin dü?ürülmesine yönelik tüm faaliyetlerden bilgileri oldu?u" ve "suça i?tirakleri konusunda mahkemenin tam bir vicdani kanaate vardy?y" bildirildi. Kararda, "Türk Silahly Kuvvetleri Yç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin, Türk Silahly Kuvvetlerinin hiçbir unsuruna demokratik düzeni ortadan kaldyrma, askeri dikta kurulmasyna yol açabilecek askeri müdahalede bulunma yetkisi vermedi?i" vurgulandy.
![]() ![]() ![]() |
07.07.2018 18:30 28 ?ubat dönemine ili?kin 103 sanykly davada, dönemin Genelkurmay Ba?kany emekli Orgeneral Ysmail Hakky Karadayy ve Genelkurmay 2. Ba?kany emekli Orgeneral Çevik Bir'in de aralarynda bulundu?u 21 sany?yn müebbet hapse çarptyrylmasy, 68'inin beraaty, 14 sanyk hakkyndaki davanyn ise dü?ürülmesine ili?kin gerekçeli karar açyklandy.
3 Temmuz'daki geli?meye göre, Ankara 5. A?yr Ceza Mahkemesi Ba?kany Mustafa Yi?itsoy ile Üye Hakimler Turhan Kök ve Tuba Büyük?ahin'in yazdy?y gerekçeli karar tamamlanarak, UYAP'a yüklendi.
Toplam 3 bin 833 sayfalyk gerekçeli kararda, "Dava konusu olayda, hükümeti cebren yskat veya vazife görmekten cebren men etme eylemini gerçekle?tirmek üzere, bir kysym sanyklaryn önceden gizlice ittifak etmi? olduklary anla?ylmaktadyr." ifadesine yer verildi.
"REFAHYOL Hükümeti'nin istifa ettirilmesi ile faillerin eylemleri arasynda illiyet (nedensellik) ba?y bulundu?u" belirtilen kararda, "faillerin fikir ve eylem birli?i içinde ve bir organizasyon dahilinde atyly suçu i?ledikleri" vurgulandy.
Baty Çaly?ma Grubu'nun (BÇG) 54. Hükümeti dü?ürme amacyyla faaliyet yürüttü?ü ifade edilen kararda, dönemin Genelkurmay Ba?kany Karadayy ve Genelkurmay 2. Ba?kany Bir'in, "54. Hükümetin dü?ürülmesine yönelik tüm faaliyetlerden bilgileri oldu?u" ve "suça i?tirakleri konusunda mahkemenin tam bir vicdani kanaate vardy?y" bildirildi.
Kararda, "Türk Silahly Kuvvetleri Yç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin, Türk Silahly Kuvvetlerinin hiçbir unsuruna demokratik düzeni ortadan kaldyrma, askeri dikta kurulmasyna yol açabilecek askeri müdahalede bulunma yetkisi vermedi?i" vurgulandy.
Ankara 5. A?yr Ceza Mahkemesi, yargylama sonucunda 103 sanyktan Karadayy ve Bir'in yany syra dönemin Genelkurmay Harekat Ba?kany emekli Orgeneral Çetin Do?an ve eski YÖK Ba?kany Prof. Dr. Halil Kemal Gürüz'ün de aralarynda bulundu?u 21 sany?y suç tarihinde yürürlükteki ve lehlerine olan 765 sayyly Türk Ceza Kanunu'nun 147. maddesi uyarynca, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni cebren dü?ürmeye ve devirmeye i?tirak" suçundan a?yrla?tyrylmy? müebbet hapse çarptyrmy?, sanyklaryn yargylama sürecindeki tutum ve davrany?laryny takdiri indirim nedeni kabul ederek, cezalaryny müebbet hapse çevirmi?ti.
Yargylama sürecinde hayatyny kaybeden Teoman Koman, Eser ?ahan, Salih Eryi?it ve Tevfik Özkylyç hakkyndaki davayy ölmü? olmalary, 10 sanyk hakkyndaki kamu davasyny ise zaman a?ymy nedeniyle dü?üren mahkeme, 68 sany?yn ise suçlary i?lediklerinin sabit olmamasy nedeniyle beraatyna hükmetmi?ti.
Gerekçeli kararda, bazy sanyklaryn görevleri gere?i Yüce Divan'da yargylanmalary gerekti?i yönündeki itirazlarynyn neden reddedildi?i de irdelendi.
Buna göre, geçmi?te Genelkurmay Ba?kanly?y, Kuvvet Komutanly?y ve Jandarma Genel Komutanly?y görevlerini yapmy? bazy sanyklaryn Yüce Divan syfatyyla Anayasa Mahkemesinde, askeri personel di?er sanyklaryn askeri mahkemelerde yargylanmalary gerekti?inden görevsizlik karary verilmesinin istendi?i hatyrlatyldy.
Görev konusundaki yasal mevzuata yer verilen gerekçede, Anayasa'nyn kaldyrylan 145. maddesinin birinci fykrasynyn son cümlesinde "Devletin güvenli?ine, anayasal düzene ve bu düzenin i?leyi?ine kar?y suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür" ?eklinde bir düzenlemeye yer verilerek, bu suçlaryn yargylamasynda askeri yargynyn görevli olmady?ynyn tespit edildi?i vurgulandy.
Gerekçede, böylece devletin güvenli?ine, anayasal düzene ve bu düzenin i?leyi?ine kar?y suçlaryn kim tarafyndan i?lenirse i?lensin adliye mahkemelerinde yargylanaca?ynyn hüküm altyna alyndy?y ifade edildi.
Sanyklara yüklenen suçun askeri yargynyn görev alanyna girmedi?i belirtilen gerekçede, 1 ?ubat 2017'de Resmi Gazete'de yayymlanan 21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayyly kanunun 16. maddesi ile Anayasa'nyn 145. maddesinin yürürlükten kaldyrylmasy nedeniyle askeri mahkemelerin görevli ve yetkili olduklaryna dair tarty?manyn bu dava açysyndan hukuki dayana?ynyn kalmady?y bildirildi.
"YÜRÜRLÜKTE BULUNAN YASAYA GÖRE"
CMK'nin 3. maddesinde mahkemelerin kanunla düzenlenece?inin, 4. maddesinde de mahkemenin görevli olup olmady?yna kovu?turma evresinin her a?amasynda resen karar verilebilece?inin düzenlendi?i belirtildi.
Mahkemelerin görevlerinin yargylama usulüne ili?kin oldu?u, usule ili?kin yasalaryn da kamu düzeniyle ilgili olmalary nedeniyle yürürlü?e girmelerinin ardyndan taraf iradelerinden ba?ymsyz ?ekilde derhal uygulanmalary gerekti?i belirtilen gerekçede, her yargylama i?leminin yapyldy?y tarihte yürürlükte bulunan yasaya göre yürütülmesinin zorunlu oldu?u kaydedildi.
Yargylama henüz kesin olarak bitmemi?se, yeni yasanyn yürürlü?e girmesinden itibaren yapylacak yargylama i?lemlerinde kural olarak yeni yasanyn uygulanmasy gerekti?i anlatylan gerekçede, sanyklar hakkyndaki soru?turma tamamlanyp dava 22 Mayys 2013'de açyldyktan sonra 11 ?ubat 2014'de kabul edilen 6519 sayyly Kanun'un 61. maddesi ile Genelkurmay Ba?kany ve Kuvvet Komutanlary hakkynda soru?turma açylmasynyn ba?bakanyn iznine tabi tutuldu?u hatyrlatyldy.
Gerekçede, bu düzenlemeyle ba?bakan tarafyndan kamu davasynyn açylmasyna gerek görülürse, soru?turma dosyasynyn Yüce Divan syfatyyla yargylama yapylmak üzere Anayasa Mahkemesine gönderilece?i kuralynyn getirildi?i belirtildi.
Bu soru?turma yöntemine ili?kin düzenlemenin, davanyn açylmasyndan sonra ancak hükmün kesinle?mesinden önce yürürlü?e girdi?i ifade edilen gerekçede, "Düzenlemenin, davanyn açylmasyndan sonra yürürlü?e girmesi nedeniyle sanyklar hakkynda uygulanma olana?y bulunmamaktadyr." de?erlendirmesinde bulunuldu.
Sanyklara isnat edilen suçun anayasal düzene ve bu düzenin i?leyi?ine yönelik bir suç oldu?u aktarylan gerekçede, yasal düzenlemeler y?y?ynda görev suçu ile synyrly olmak üzere yargylama mercisinin Yüce Divan oldu?u belirtildi.
Bu durumda atyly suçun görevle ilgili olup olmady?ynyn de?erlendirilmesi gerekti?i aktarylan gerekçede, "Suçun görev sebebiyle i?lendi?inin kabulü için eylemin memuriyet i?leriyle ilgili olmasy, di?er bir anlatymla suçu do?uran fiil ile görev arasynda illiyet ba?y bulunmasy, görevle ba?lantyly olmasy ve görevin sa?lady?y imkanlardan faydalanarak i?lenmesi gerekir." tespitinde bulunuldu.
Gerekçede, 4 Ocak 1961 tarih ve 211 sayyly Türk Silahly Kuvvetleri Yç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin "Silahly Kuvvetlerin vazifesi; Türk yurdunu ve Anayasa ile tayin edilmi? olan Türkiye Cumhuriyeti'ni kollamak ve korumaktyr." hükmünün 2013'te "Silahly Kuvvetlerin vazifesi; yurt dy?yndan gelecek tehdit ve tehlikelere kar?y Türk vatanyny savunmak, caydyrycylyk sa?layacak ?ekilde askeri gücün muhafazasyny ve güçlendirilmesini sa?lamak, TBMM kararyyla yurt dy?ynda verilen görevleri yapmak ve uluslararasy bary?yn sa?lanmasyna yardymcy olmaktyr." ?eklinde de?i?tirildi?i vurgulandy.
Yargytay 16. Ceza Dairesinin 12 Eylül Davasyna ili?kin kararyna atyfta bulunulan gerekçede, de?i?iklikten önceki kanun maddesinde "Türk Silahly Kuvvetlerinin vazifesinin, Türk yurdunu Anayasa ile tayin edilmi? olan Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamak" olarak tanymlandy?yna göre, yasa ile verilen görevin, mer'i anayasal düzeni, bu sistemin öngördü?ü kurallar do?rultusunda iktidar olan hükümeti korumak yükümlülü?ünü de içerdi?inin kabul edilmesi gerekti?i kaydedildi.
Bu itibarla, "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'ni Cebren Dü?ürmeye, Devirmeye Y?tirak Etmek" ?eklindeki iddia ve eylemin anylan kanun maddesinden kaynaklanan görev kapsamynda kaldy?ynyn savunulmasynyn hukuki dayanaktan yoksun oldu?u vurgulandy.
765 sayyly TCK'nin 147. maddesi ve 5237 sayyly TCK'nin 312/1. maddesinde tanymlanan suçun, sanyklaryn yürütmekte oldu?u Genelkurmay Ba?kanly?y ve kuvvet komutanlyklary görevlerinin kendilerine sa?lady?y kolaylyk ve avantajla gerçekle?tirilmesinin, sanyklaryn do?rudan göreviyle ilgili oldu?u anlamyna gelmeyece?i bildirilen gerekçede, ?u ifadelere yer verildi:
"Eylem öncesi, syrasy ve sonrasynda mer'i bulunan mevzuata göre a?yrla?tyrylmy? müebbet hapis cezasy gerektiren suçun görevin sa?lady?y kolaylyk, avantajla ve imkan kullanylarak i?lendi?i sabit ise de görev kapsamynda i?lendi?inin kabulü olanakly de?ildir. Hiç bir görev hiç kimseye suç i?leme hak ve ayrycaly?y vermez. Sanyklaryn üzerine atyly suç ve sevk maddesi nazara alynarak atyly suçun askeri suç olmady?y gibi Anayasa'nyn 148/7. maddesinde belirtilen istisnai hüküm içinde ve görevleri ile ilgili bir eylemin olmady?y, sanyklara atyly suçun askeri yargy ya da Yüce Divan'yn görevine girmedi?i gibi ayryca Yargytay 9 ve Yargytay 16. ceza dairelerinin içtihatlary da nazara alynarak bir kysym sanyklar ve müdafilerinin görevsizlik karary verilmesi yönündeki talebin mahkememizin görevli olmasy nedeniyle reddine karar verilerek yargylama sonuçlandyrylmy?tyr."
YARGILAMA YZNY TALEPLERY
Gerekçede, bazy sanyklaryn syfat ve görevleri nedeniyle yetkili merciden izin alynmasy gerekti?i konusuna ili?kin de?erlendirmeler de yer aldy.
Buna göre, sanyk eski Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Ylhan Kylyç'yn, yargylama için 6278 sayyly yasanyn 1. maddesi ile de?i?ik 2937 sayyly Devlet Ystihbarat Hizmetleri ve Milli Ystihbarat Te?kilaty Kanunu 26. maddesi gere?ince ba?bakanlyktan izin alynmasyny istedi?i hatyrlatylan gerekçede, 2945 sayyly yasanyn 15. maddesi gere?ince "Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreteri Ba?bakan'yn teklifi ve Cumhurba?kany'nyn onayy ile atanyr" düzenlemesi kapsamynda sany?yn ba?bakan tarafyndan görevlendirilen ki?ilerden olmady?yndan ba?bakanlyktan izin alynmasy talebinin reddine karar verildi?i bildirildi.
Genelkurmay Ba?kany ve kuvvet komutanlary hakkynda soru?turma açylmasyny ba?bakanyn iznine ba?layan düzenleme gere?ince yapylan taleplerin de reddedildi?i aktarylan gerekçede, söz konusu düzenlemenin davanyn açylmasyndan sonra yürürlü?e girmesi, görev suçlaryny kapsamasy, ancak atyly suçun görevle ilgili olmamasy nedenleriyle uygulanma olana?ynyn bulunmady?y kaydedildi.
AYNI FYYLDEN DAVA AÇILMASI
Gerekçede, kovu?turmaya yer olmady?yna dair karardan sonra ayny fiil nedeniyle kamu davasy açylmasyna ili?kin de?erlendirmeler de yer aldy.
Yeniden Do?u? Partisi Genel Ba?kany oldu?u dönemde Hasan Celal Güzel tarafyndan ?ikayet ve ihbar dilekçesi ile Çevik Bir, Çetin Do?an, Aydan Erol ve Baty Çaly?ma Grubunda faaliyet gösteren ki?iler aleyhine Devlet Güvenlik Mahkemesi Ba?savcyly?yna 28 Temmuz 1997'de ?ikayette bulunuldu?u anlatylan gerekçede, Ankara Cumhuriyet Ba?savcyly?ynca kovu?turmaya yer olmady?yna karar verildi?i, buna yapylan itirazyn da mahkemece reddedildi?i hatyrlatyldy.
Ankara 13. A?yr Ceza Mahkemesince söz konusu mahkeme kararynyn kaldyrylmasy için yazy yazyldy?y ve ilgili mahkemenin kararyny kaldyrdy?y belirtilen gerekçede, kovu?turmaya yer olmady?yna ili?kin kararyn ise yeni delillerin ortaya çykmy? olmasy halinde kaldyrylmasynyn gerekmedi?i ifade edildi.
Gerekçede, 5271 sayyly CMK'nin 173/6. maddesi gere?ince de sonradan meydana çykan tanyk beyanlary, mü?teki beyanlary, kurumlardan gelen belgeler ve dijital belgeler gibi delillerin "yeni delil" niteli?inde bulundu?u, söz konusu takipsizlik kararynyn kapsady?y kysma yönelik soru?turma ?artynyn bu usuli eksikli?in giderilmesi nedeniyle davanyn durmasy veya reddi karary verilmesi yönündeki itirazlara itibar edilmedi?i vurgulandy.
Gerekçeli kararda, Sincan'yn i?lek caddelerinde tanklaryn ve zyrhly araçlaryn 4 ?ubat 1997'de yürütülmesinin, sanyklardan dönemin Genelkurmay 2'nci Ba?kany emekli Orgeneral Çevik Bir'in bilgisi dahilinde, dönemin Kara Kuvvetleri Komutany emekli Orgeneral Hikmet Köksal'yn emriyle ani bir kararla gerçekle?tirildi?i ifade edildi.
Tanklaryn ve zyrhly araçlaryn yürütülmesinin önceden planlanan bir tatbikat ve e?itim yürüyü?ü oldu?unun delili bulunmady?y belirtilen kararda, 3 ?ubat 1997 gecesi acilen Köksal tarafyndan verilen emir üzerine tanklaryn Sincan'yn en i?lek caddesinde yürütüldü?ü, bunun basyn yayyn organlaryna haber verildi?i, man?etten verilen haberlerde tanklaryn ve zyrhly araçlaryn yürütülmesinin hükümete kar?y askeri müdahale hazyrly?y olarak de?erlendirildi?i aktaryldy.
Ba?bakan, Ba?bakan Yardymcysy, bakanlar ve birçok milletvekilinin tanklaryn ve zyrhy araçlaryn yürütülmesini "askeri müdahalenin habercisi" olarak yorumlady?y aktarylan kararda, "Sincan'yn i?lek caddelerinde tanklaryn ve zyrhly araçlaryn yürütülmesinin, 54'üncü Cumhuriyet Hükümeti'ni cebren dü?ürmeye, devirmeye elveri?li bir eylem olarak kabul edildi?i" bildirildi.
Sanyklaryn Türk Silahly Kuvvetlerinde (TSK) mevcut olan ve ba?ka bir birimde bulunmayan zorlayycy, korkutucu, cebri gücü tanklaryn yürütülmesiyle kullandyklary kaydedilen kararda, ?öyle denildi:
"Esasen yurt savunmasy ile görevli olan, sahip oldu?u te?kilat, teçhizat ve personeliyle uluslararasy alanda bile caydyrycy bir gücü bulunan, devlet düzeni dy?yndaki suç örgütlerinden gelecek saldyrylara kar?y iç güvenlik kapsamynda emniyet ve asayi?i sa?lamakla görevlendirilen TSK'ya mensup sanyklaryn kullanabilecekleri cebre kar?y, icra organynyn (bakanlar kurulu) mukavemet edebilme imkan ve kabiliyeti bulunmamaktadyr. Zira, emniyet kuvvetlerini de etkisiz hale getirip sonuçta TSK'nyn hiyerar?ik imkanlaryny kullanan sanyklaryn, amaç suçla öngörülen neticeyi elde etmek yolunda hiçbir maddi engelle kar?yla?mayacaklary açyktyr."
28 ?UBAT 1997'DEKY MGK
Gerekçeli kararda, 28 ?ubat 1997'deki MGK'nyn ardyndan yayymlanan basyn bildirisinde, "Açyklanan bu esaslar aksine davrany?laryn, toplumumuzda huzur ve güveni bozarak yeni gerginliklere ve yaptyrymlara neden olaca?y de?erlendirilmi?." ifadesinin kullanyldy?yna i?aret edilerek, basyn bildirisindeki "yaptyrymyn" ne manaya geldi?inin açykça belirtilmedi?i, ancak bu ifadelerin "me?ru hükümete basky ve tehdit içerdi?inin kabul edildi?i" belirtildi.
Gerekçeli kararda, Baty Çaly?ma Grubu'nun (BÇG) anayasa ve yasada te?kilatlanmasynyn olmady?y, hükümetin bilgisi dy?ynda kuruldu?u ve son toplantysyny 54'üncü Cumhuriyet Hükümeti'nin 18 Haziran 1997'de istifa ettirilmesinden önce 16 Haziran 1997'de "Baty Çaly?ma Grubu Toplantysy" ady altynda yapty?y ifade edilerek, bu tarihten sonra "Baty Çaly?ma Grubu" adyyla toplantylar yapylmady?y ve toplantynyn "Yç Güvenlik Toplantysy" ismiyle yapyldy?y anlatyldy.
Hükümetin istifa ettirilmesinden ba?ka de?i?ikli?in olmady?y bir dönemde toplantynyn isminin de?i?tirilmesinin hukuki ve mantykly bir gerekçesi olamayaca?yna i?aret edilen kararda, BÇG faaliyetlerinin anayasal ve yasal görev ve yetkiler kapsamynda kalmady?y, hükümetçe verilen talimat gere?i de kurulmady?y, hukuki dayana?y olmadan kurulan BÇG'nin yasal dayana?y olmayan faaliyetlerde bulundu?u vurgulandy.
Gerekçeli kararynda, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasy'nyn 2. maddesiyle Türkiye Cumhuriyeti'nin temel niteli?inin "hukuk devleti" olarak tayin edildi?i vurgulandy ve "Hukuk devleti; insan haklaryna saygy gösteren ve bu haklary koruyucu adil bir hukuk düzeni kuran ve bunu devam ettirmeye kendini zorunlu sayan ve bütün faaliyetlerinde hukuka ve anayasaya uyan devlettir." denildi.
Hukuk devletinin me?ruiyetini hukuktan aldy?y belirtilen gerekçede, hiçbir kimse veya organyn kayna?yny anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamayaca?y ifade edildi.
Gerekçede, siyasi partilerin kendilerine göre öne çykardyklary ülke sorunlaryna ili?kin farkly çözüm önerileri getirmelerinin, demokratik siyasi ya?amda üstlendikleri i?levin do?al bir sonucu oldu?u belirtilerek, ?u ifadeler kullanyldy:
"Bir programyn uygulanmasy vaadiyle demokratik serbest seçimler sonucunda millet tarafyndan iktidara getirilen siyasi partilerin, siyasi iktidary kullanma ba?lamynda siyasi icraatlarda bulunmalary tabiidir. Siyasi partilerin her türlü denetiminin nasyl, kimler ve hangi kurumlar tarafyndan yapylaca?y ile iktidardan uzakla?tyrylmalaryna ili?kin hukuka uygun, me?ru yol ve yöntemler de Anayasa ve yasalarda gösterilmi?tir. Hiçbir kimse veya organ kayna?yny Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisi kullanamayaca?yna göre, me?ru yollarla i? ba?yna gelmi? bir siyasi iktidaryn buradan uzakla?tyrylmasy ancak ilgili kurallar çerçevesinde ve yetkisini Anayasa'dan alan kurumlar eliyle olabilecektir. Bu husustaki me?ruiyet ve yetki çerçevesi Anayasa'dan, hukuka uygunluktan ve demokrasiden ba?ka bir yerde, ba?ka bir anlayy?ta aranmamalydyr. Hükümet, devletin siyasal iktidarynyn yürütme organy olup, onun ele geçirilip yok edilmesi veya çaly?masynyn engellenmesi durumunda devletin varlyk ve güvenli?i ile anayasal düzen büyük bir zarar görecektir."
Sanyklaryn üzerine atyly "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini Cebren Iskat veya Vazife Görmekten Cebren Men Etme" suçunun anlatyldy?y gerekçede, "Esas itibariyle bu anlayy?, bir kültür sorunu ve demokrasiyi özümseyip hazmedebilme meselesidir. Sadece günü geçti?inde ceza yaptyrymlaryny uygulayarak veya hukuka aykyry davrandyklary synyrly ?ekilde belirlenenleri ceza soru?turmasy ve kovu?turmasyna tabi tutmak suretiyle me?ru demokratik sistemin korunabilmesi mümkün olamaz." de?erlendirmesine yer verildi.
"SAYISAL DESTE?Y KAYBETTY?Y YÇYN YSTYFA ETTY" SAVUNMASI
Türk Silahly Kuvvetlerinin anayasal görevinin, prensip olarak harici tehditlere kar?y yurt savunmasyna hazyrlanmak oldu?u bildirilen gerekçede, "TSK Yç Hizmet Kanunu'nun 35. maddesinin, müsnet suç yönünden bir hukuka uygunluk nedeni olarak ve Baty Çaly?ma Grubu'nun kurulmasynyn dayana?y olarak kabulüne hukuki imkan bulunmamaktadyr." de?erlendirmesinde bunuldu.
Gerekçede ?u ifadeler kullanyldy:
"Somut olayda haklarynda mahkumiyet karary verilen sanyklar ve haklarynda soru?turma devam eden di?er faillerin, fikir ve eylem birli?i içinde ve bir organizasyon dahilinde atyly suçu i?ledikleri, hükümetin istifa ettirilmesiyle faillerin eylemleri arasynda illiyet ba?ynyn bulundu?u, zira uyum içinde çaly?an hükümet ortaklary DYP ve RP'nin ortaklyk protokolünde belirlenen zamandan önce ba?bakanlyk de?i?imi için faillerin zararly neticeyi do?uran elveri?li hareketlerinin dy?ynda bir neden bulunmady?y, dönü?ümlü ba?bakanlyk çerçevesinde Tansu Çiller ba?bakanly?ynda kurulacak yeni hükümete güvenoyu verece?ini 283 imza ile milletvekillerinin taahhüt etmeleri nedeniyle 54. hükümetin sayysal deste?i kaybetti?i için istifa etti?i yönündeki savunmalara itibar edilmemi?tir.
Ba?bakan Yardymcysy katylan Tansu Çilller'in bu konudaki beyany da göz önüne alyndy?ynda hükümet olmanyn siyasi sorumlulu?u ve ülkenin gelece?i açysyndan istifa dilekçesinde bunun açyklanmamy? olmasynyn neticeyi de?i?tirmeyece?i anla?ylmy?tyr."
ÖNCEDEN GYZLYCE YTTYFAK
Gerekçeli kararda "Cebir ve ?iddet Unsurlaryna Yli?kin De?erlendirme" ba?ly?y altynda, 4 ?ubat 1997'de Sincan'da tanklaryn yürütülmesi, 28 ?ubat 1997'deki MGK toplantysy sonrasy yapylan basyn bildirisi, 23-24 Ocak 1997'de Gölcük'te yapylan seminerle ilgili tanyk Salim Dervi?o?lu ve sanyk Erol Özkasnak'yn beyanlaryyla 10-11 Haziran 1997'de Genelkurmay Ba?kanly?y karargahynda yapylan brifinglere de?inilerek, ?u tespit ve de?erlendirmelere yer verildi:
"Dava konusu olayda, hükümeti cebren yskat veya vazife görmekten cebren men etme eylemini gerçekle?tirmek üzere, bir kysym sanyklaryn önceden gizlice ittifak etmi? olduklary anla?ylmaktadyr.
Bu ittifakyn sa?lanmasyndan sonra, amaç suçun 4 ?ubat 1997 tarihinde tanklaryn yürütülmesiyle icrasyna ba?lanmasyndan zararly netice olan 54. Cumhuriyet Hükümeti'nin ba?bakanynyn istifa etmek zorunda byrakylmasyna kadar bir süreç halinde planlanyp tedricen uygulandy?y, amaç suç bakymyndan öngörülen neticeye ula?ylmasyny sa?layacak çaly?malaryn tamamlandy?y, geriye sadece fiziki kuvvet kullanmaya ba?ly maddi cebri içeren hareketlerin kaldy?y anla?ylmaktadyr.
Esasen yurt savunmasy ile görevli olan, sahip oldu?u te?kilat, teçhizat ve personeliyle uluslararasy alanda bile caydyrycy bir gücü bulunan, devlet düzeni dy?yndaki suç örgütlerinden gelecek saldyrylara kar?y iç güvenlik kapsamynda emniyet ve asayi?i sa?lamakla görevlendirilen Türk Silahly Kuvvetlerine mensup sanyklaryn kullanabilecekleri cebre kar?y, icra organynyn mukavemet edebilme imkan ve kabiliyeti bulunmamaktadyr.
Bu kapsamda; sanyklara yüklenen eylemin kanytlanan ?ekliyle 765 sayyly TCK'nin 147. ve 5237 sayyly TCK'nin 312. maddelerinde düzenlenen suçlary olu?turdu?u neticesine varylmy?, eylemlerinin neticeyi olu?turmaya elveri?li olmady?y ve cebir, ?iddet içermedi?ine ve hükümetin kendisinin ryzasy ile istifa etti?ine ili?kin olarak ileri sürülen savunmalara itibar edilmemi?tir."
Gerekçede, suçun eksik veya tam te?ebbüs a?amasynda kalmayyp, neticenin meydana gelmesi nedeniyle tamamlandy?ynyn mahkeme tarafynda kabul edildi?i bildirildi.
Gerekçeli kararda, suçun i?leni?inde fiiliyle egemenlik kuran kimselerin mü?terek fail olarak sorumlu tutulaca?y vurgulanarak, "Somut olayda sadece 7 Nisan 1997 tarihli toplantyya katylyp görü? beyan eden sanyklaryn amaç suça i?tirak iradelerinin bulunmady?y ve icrai hareketlere de katylmamalary nedeniyle eylemlerinin ittifak suçuna sonradan dahil olma niteli?inde bulundu?u mahkememizce kabul edilmi?tir." ifadelerine yer verildi.
28 ?UBAT KARARLARININ MERKEZY GÖLCÜK
TBMM Darbeleri Ara?tyrma Komisyonu Ba?kanly?y ve Genelkurmay Ba?kanly?yndan gönderilen Genelkurmay 1997 yyly tarihçesinde, 22-24 Ocak 1997'de, Gölcük Donanma Komutanly?y'nda bir seminer yapyldy?y, 24 Ocak 1997 Cuma günü Gölcük Donanma Komutanly?ynda geni?letilmi? aylyk komutanlar toplantysyna Genelkurmay Ba?kany Ysmail Hakky Karadayy, Genelkurmay 2. Ba?kany Çevik Bir, kuvvet komutanlary, Jandarma Genel Komutany, ordu komutanlary, Harp Akademileri Komutany, Donanma Komutany, ilgili Genelkurmay J Ba?kanlary, daire ba?kanlary, Adli Mü?avir ve ilgili personelin katyldy?y kaydedildi.
Bu toplantyda, "Yç Güvenlik Harekat De?erlendirmesi" hakkynda Tu?general Kenan Deniz, "Psikolojik Harekat De?erlendirmesi" hakkynda Kurmay Albay O?uz Kalelio?lu, "Yç Ystihbarat De?erlendirmesi" hakkynda Tümgeneral Fevzi Türkeri'nin bilgi arzynda bulunduklary belirtilen kararda, resmi ve yasal program dy?ynda ba?ka ?eyler görü?üldü?ü de belirtildi.
Kararda, Gölcük Donanma Komutany Salim Dervi?o?lu'nun 13 Ocak 2001'de katyldy?y bir televizyon programynda yapty?y konu?mada, toplantyda "ülkedeki laiklik ihlali konusunda herkesin kendi görü?lerini söyledi?ini, memleketin içinde bulundu?u durum ve kar?y kar?yya bulunulan sykyntylaryn görü?ülüp isti?are edildi?ini, 'Hareket tarzy ne olabilir?' sorusunun soruldu?unu ve yasal ortamlar içinde bu konularyn dile getirilmesinin kararla?tyryldy?yny" aktardy?y ifade edildi.
Buna göre Dervi?o?lu, katylan herkesin tamamen hemfikir oldu?unu ve ayny te?his üzerinde birle?tiklerini, 28 ?ubat kararlarynyn merkezinin Gölcük'te yapylan seminer ve toplanty oldu?unu da söyledi.
Baty Çaly?ma Grubu olu?turuldu?u dönemde Genelkurmay Ba?kanly?y Genel Sekreteri olan sanyk Erol Özkasnak'yn da ayny programa telefonla katylarak me?ru hükümetin kanunlara aykyry i?lemler yapty?yny, Cumhuriyetin temellerinin sarsylmak istendi?ini söyledi. Özkasnak ayryca her ?eyin Genelkurmay Ba?kanynyn kontrolü ve komutasynda cereyan etti?ini de bildirdi.
Dervi?o?lu ve Özkasnak'yn, bir suç isnady olmadan özgür bir ortamda bu beyanlary payla?ty?y belirtilen gerekçeli kararda, Gölcük'te yapylan toplantyda meydana gelen olu?umun, icra hareketleri ba?lamadan önce amaçlanan suçun i?lenmesine ili?kin bir ittifaky içerdi?i ve suçun hazyrlyk hareketi oldu?u, gerçekle?tirilen faaliyetlerin de 54. Hükümet'in cebren yskat veya vazife görmekten cebren men etme suçunun icra hareketleri sayyldy?y vurgulandy.
Gerekçeli kararda, hakkynda mahkumiyet karary verilen eski Genelkurmay Ba?kany Ysmail Hakky Karadayy'nyn, Baty Çaly?ma Grubu (BÇG) kuruldu?u dönemde 1997'de Genelkurmay Ba?kany olarak görev yapty?y, BÇG'nin karargahta kurulmasyndan, belgelerinden ve faaliyetlerinden haberinin olmamasynyn dü?ünülemeyece?i belirtildi.
Sany?yn, Genelkurmay Ba?kany olarak 23-24 Ocak 1997'de Gölcük'te yapylan toplantyya katyldy?y, Sincan'da tanklaryn yürütülmesi eyleminin hükümete yönelik bir gözda?y ?eklinde yorumlanmasy nedeniyle bu konuda dönemin Ba?bakany'na ve Hükümete kar?y Genelkurmay Ba?kany'nyn herhangi bir ?ekilde bilgi vermemesi, basynda çykan haberlerin do?ru olmady?y yönünde bir açyklamasynyn olmamasy nedenleriyle tanklaryn yürümesi olayyndan bilgisinin olmady?ynyn dü?ünülemeyece?i kaydedildi.
Sanyklardan Çevik Bir'in, BÇG'nin kurulmasy, faaliyetleri, brifingler, eylem planlary ile ilgili tüm i?lemlerin Genelkurmay Ba?kany olan sany?yn bilgisi dahilinde kuruldu?unu ve faaliyet yürüttü?ünü beyan etti?i hatyrlatylan gerekçeli kararda, suç tarihinde adli mü?avir olan sanyk Muhittin Erdal ?enel'in de "BÇG'nin Genelkurmay Ba?kany'nyn talimaty olmadan kurulamayaca?y" yönündeki beyanlary aktaryldy.
Güven Erkaya'nyn, "Genelkurmay Ba?kany'na BÇG'nin kurulmasyny kendisinin teklif etti?i ve onun da kabul etti?i" yönündeki beyanyna da yer verilen gerekçeli kararda, sany?yn kendi imzasyny ta?yyan "Baty Çaly?ma Grubu Bilgi Yhtiyaçlary" konulu belgenin bulundu?u vurgulandy.
Tüm sanyk beyanlary birlikte de?erlendirildi?inde, sany?yn BÇG'nin kurulmasy ve faaliyetleriyle ilgili bilgisinin olmady?y yönündeki tüm savunmalaryna itibar edilemeyece?i belirtildi.
Gerekçeli kararda, "BÇG'nin kurulmasy ve devamyndaki faaliyetlerin, Genelkurmay Karargahyndaki ve bizzat Genelkurmay Ba?kany'na ba?ly karargahta, görevli ba?kanlaryn katylymy veya personel görevlendirilmeleriyle yapyldy?y, düzenlenen brifing ve toplantylaryn basyna yansydy?y, brifingleri ülkede ya?ayan herkesin duydu?u, dolayysyyla Genelkurmay Ba?kany'nyn bundan haberdar olmayaca?ynyn dü?ünülemeyece?i" sonucuna varyldy?y kaydedildi.
Genelkurmay karargahy içerisinde ayry bir birim kuruldu?u, bu birimin uzunca bir süre faaliyetine devam etti?i, personel görevlendirildi?i, sürekli Genelkurmay'a tüm askeri birliklerden raporlaryn geldi?i anlatylan gerekçeli kararda, Genelkurmay'da görevli 2.Ba?kan Çevik Bir'in emriyle neredeyse tüm ülkedeki kamu kurumlary, camiler, ticari kurulu?lar gibi birimlerde görev yapanlarla ilgili bilgi belge istendi?i, bunlaryn Genelkurmaya gönderilmesiyle ilgili özel bir yönerge çykarylarak rapor sisteminin düzenlendi?i ifade edildi.
Düzenli olarak haftalyk toplantylaryn yapyldy?y, toplantylara personel görevlendirilmesi hususlaryndan TSK'nyn ba?yndaki ki?inin bilgisinin olmamasynyn dü?ünülemeyece?i belirtilen gerekçeli kararda, "?ayet bilgisi yoksa bu durumu ö?rendi?inde ilgililer hakkynda yasal i?lem de ba?latmamasy hususu ve dosyaya yansyyan di?er bilgi ve belgeler bütün halinde de?erlendirildi?inde sany?yn savunmalaryna itibar edilemeyece?i, 54. Hükümetin dü?ürülmesine yönelik tüm faaliyetlerden sany?yn bilgisinin oldu?u ve bu suça i?tirak etti?i konusunda mahkememizde tam bir vicdani kanaate varylmy?tyr." tespitleri yapyldy.
SANIK ÇEVYK BYR'YN EYLEMLERY
Davada hakkynda mahkumiyet karary verilen sanyklardan Çevik Bir'in de suç tarihinde Genelkurmay 2. Ba?kany olarak görev yapty?y, 23-24 Ocak 1997'de Gölcük'te yapylan toplantyya katyldy?y, yine Sincan'da tanklaryn yürütüldü?ü dönemde görevinin ba?ynda oldu?u ve tanklaryn plansyz yürütülmesinden önce bilgi sahibi oldu?u belirtildi.
Gerekçeli kararda, sany?yn 4 Nisan 1997 tarihli Çaly?ma Grubu Olu?turulmasy konulu, 6 Mayys 1997 tarihli Baty Çaly?ma Grubu Baty Harekat Konsepti konulu belgelerdeki imzalaryn kendisine ait oldu?unu kabul etti?i, 29 Nisan 1997 tarihli Baty Çaly?ma Grubu Rapor Sistemi konulu belgenin ve eklerinin do?ru oldu?unu söyledi?i vurgulandy.
Sanyk Çevik Bir'in ayryca, 27 Mayys 1997 tarihli BÇG Baty Eylem Plany'nyn da?ytym gere?i yerlerine gönderme yazysyny kendisinin imzalady?yny kabul etti?i aktarylan gerekçeli kararda, sanyklaryn eylemlerinin cebir ve ?iddet içerikli oldu?unun anla?yldy?y ve amaç suçu gerçekle?tirmek kast ve iradesi ile hareket ettikleri belirtildi.
Gerekçeli kararda, Çevik Bir'in, BÇG'nin kurulmasyndan yapylan tüm faaliyetleriyle ilgili bilgi sahibi oldu?u ve bizzat faaliyetlerin yapylmasy ve di?er te?kilat ?emalarynyn kurulmasyna kadar tüm i?lemlerin sany?yn emriyle yapyldy?y aktaryldy.
Çevik Bir'in savunmasynda, "BÇG'nin, hükümeti dü?ürmek için de?il, Milli Güvenlik Kurulu'nun aldy?y kararlar do?rultusunda MGK'nyn emri ve Ba?bakanly?yn ve Hükümetin kendilerine yazdy?y yazylar do?rultusunda kuruldu?unu" söyledi?i hatyrlatyldy.
Gerekçeli kararda, ancak 28 ?ubat MGK kararlary ile ilgili alynan tavsiye kararlary sonrasynda 54. Hükümetin Bakanlar Kurulu tarafyndan TSK'ya kararlaryn gere?inin yapylmasy konusunda herhangi bir yazy yazylmady?y, emir, direktif verilmedi?i, 14 Mart tarihli Ba?bakanlyk genelgesi ile açyk ve gizli bir görev verilmedi?i vurgulandy.
Kararda, bu konuyla ilgili bir kanun, tüzük, yönetmelik gibi bir düzenleme de yapylmady?y belirtilerek, "Sanyk savunmasynda Ba?bakanly?yn ve hükümetin TSK'ya yazdy?y yazydan bahsetmi? ise de bu konuda yazylmy? bir yazynyn olmady?y da anla?ylmy?tyr." ifadesine yer verildi.
Gerekçeli kararda, "BÇG'nin suç tarihi itibaryyla mevcut Anayasa ve di?er kanunlarda öngörülen yasal bir dayana?ynyn bulunmady?y, sany?yn kendi görev ve yetkisi kapsamynda ve askeri hizmete ili?kin bulunmayan, 54. Hükümeti dü?ürmek için kuruldu?u, toplantylaryn amaç suçu gerçekle?tirmek kasty ve iradesi ile icra edildi?i, belgelerde de bu durumun açykça yazdy?y"na ili?kin tespit yapyldy.
HÜKÜMET DÜ?TÜKTEN SONRA GYZLYLYK KALKTI
Gerekçeli kararda, BÇG'nin faaliyetleri sonrasynda, 54. hükümetin 18 Haziran 1997'de istifa etmek zorunda kalmasynyn ardyndan, BÇG'nin yazy?malarynda ve mesaj formundaki gizlilik derecesinin "gizli"den "hizmete özel" gizlilik derecesine dü?ürüldü?ü, 8 Mayys 1997-16 Haziran 1997 tarihleri arasynda yapylan 9 adet toplantynyn "BÇG" ady altynda, hükümetin istifa ettirilmesinden sonra ise "Yç Güvenlik Harekat Toplantysy" ady altynda yapyldy?yna i?aret edildi.
Gerekçeli kararda, sanyk Çevik Bir'in, BÇG'nin faaliyetleri ve sonrasynda 54. Hükümetin istifa ettirilmesi ile sonuçlanan sürece "postmodern darbe" sözünü bizzat kullandy?y ve bu ?ekilde bu dönemi ifade etti?i de yer aldy.
ÇETYN DO?AN'IN EYLEMLERY
Mahkumiyet alan sanyk Çetin Do?an'yn ise suç tarihinde, Korgeneral rütbesi ile Genelkurmay Harekat Ba?kany olarak görev yapty?y belirtildi.
Gerekçeli kararda, sany?yn, amaç suç yönünden görev bölümü olarak kendisine verilen Bakanlar Kurulu'nca, silahly kuvvetlere 28 ?ubat kararlarynyn uygulanmasy konusunda bir emir talimat olmamasyna ra?men BÇG'nin kurulmasy ve faaliyetleriyle ilgili toplantylara katyldy?y, BÇG'nin ba?kany olarak aktif görev aldy?y belirtildi.
Sany?yn BÇG'nin tüm faaliyetlerden haberdar oldu?u vurgulanan kararda, "Sany?yn BÇG'nin Ba?bakanlyk veya Bakanlar Kurulu tarafyndan verilen bir talimatla kurulmady?yny bilmesine ve çaly?ma içeri?inin de hükümete dü?ürmeye yönelik oldu?unu görmesine ra?men di?er sanyklarla i?tirak iradesi içerisinde ve fikir ve eylem birli?i içerisinde hareket ederek, atyly suça i?tirak etti?i, brifinglere katky sa?lady?y, irade beyan edebilecek ve karar alacak konumda bulundu?u, verilen emirlerin ve yapylan i?lemlerin amaç suça yönelik oldu?unun kendisi tarafyndan bilinebilecek durumda oldu?u sonucuna varylmy?, savunmasyna itibar edilmeyerek mahkumiyetine karar verilmi?tir." de?erlendirmesinde bulunuldu.
"ERBAKAN'A YSTYFA ETMESY YÇYN HABER GÖNDERDY"
Gerekçeli kararda, hakkynda mahkumiyet karary verilen dönemin Genelkurmay Ba?kanly?y Genel Sekreteri emekli Orgeneral Erol Özkasnak'yn, BÇG'nin olu?turulmasy için sanyk Çetin Do?an ile resmi yazy?malar yapty?y ifade edildi.
Özkasnak'yn, dönemin Genelkurmay 2. Ba?kany Çevik Bir'in ba?kanly?ynda 07 Nisan 1997'de yapylan "Hükümete muhtyra verilmesi, sykyyönetim ilan edilmesi, hükümetin devamyny önleyecek tedbirlerin" görü?üldü?ü toplantyya katyldy?y belirtilen gerekçeli kararda, Özkasnak'yn hükümet aleyhine yürütülen illegal faaliyetler kapsamynda, yakynlary aracyly?yyla dönemin Ba?bakany Necmettin Erbakan'yn istifa etmesi için haber gönderdi?i aktaryldy.
Sany?yn katyldy?y bir televizyon programynda, "Ben de bu faaliyetler içerisinde üzerime dü?en rolü oynayan veya rol verilen bir ki?iyim. Bu post-modern darbe, tereya?yndan kyl çeker gibi eski darbelere benzemeyen bir ?ekilde, hiç kan akytmadan, hiç kimseyi üzmeden, gayet usulüne uygun bir ?ekilde demokratik uygulamalarla, MGK tarafyndan da benimsenerek, devletin ba?yndaki en büyük insandan ilgili bakanlara kadar hepsi de dahil edilerek, hatta halkymyzyn ortak edilerek sivil toplum kurulu?lary vasytasyyla, çok ba?aryly bir ?ekilde yürütülen bir süreçtir." de?erlendirmesini yaparak, 28 ?ubat sürecinde rol aldy?y ve bunu bir darbe olarak kabul etti?i vurgulandy.
Bu kapsamda Özkasnak'yn "54. Türkiye Cumhuriyeti icra vekilleri heyetini cebren yskat veya vazife görmekten cebren men etmek" suçuna i?tirak etti?i sonucuna varyldy?y belirtilerek, sany?yn cezalandyrylmasyna hükmedildi?i ifade edildi.
28 ?ubat Darbesine 21 müebbet
Çiller ifade verdi, davayy sarsty: 28 ?ubat darbedir
28 ?ubat sivillerine soru?turma ba?latyldy
28 ?ubat davasy duru?malary
28 ?ubat soru?turmasy man?etlerimiz
28 ?ubat süreci man?etlerimiz
28 ?ubat davasynda 'paralel' tarty?masy
28 ?ubat iddianamesinde arama yap
Gülen: 28 ?ubat MGK'sy sevapty
Paralel yapy-28 ?ubat süreci
(07 Temmuz 2018, 18:26)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER: