Yaryn ba?layacak 12 Eylül davasy öncesi davaya müdahil olmak için ba?vuran kurum ve ki?ilerin sayysy hyzla artyyor. TBMM ve Hükümet ile CHP, MHP, BDP, BBP, DSP, EDP ve HAK-PAR gibi siyasi partiler müdahil olacaklaryny açykladylar. Cuntadan ma?dur ki?iler de ardy ardyna müdahillik talebinde bulunuyor. Darbeye götüren süreçte öldürülen Do?an Öz, Prof. Cavit Orhan Tütengil ve Abdi Ypekçi´nin ailelerinin yapty?y ba?vurularla, müdahillik talebi 500´ü a?ty. En ilginç ba?vuru CHP´ninki. CHP, 2010´daki referandumda 12 Eylül darbecilerinin yargylanmasyny sa?layacak anayasa de?i?iklik paketini engellemek için çaly?my?ty.
![]() ![]() ![]() |
03.04.2012 10:18 Demokrasinin askyya alyndy?y 12 Eylül 1980 askeri darbesini yapanlar yaryn mahkeme kar?ysyna çykyyor.Cuntadan ?ikayetçi olan ma?durlar ve ma?dur aileleri de 4 Nisan öncesinde ardy ardyna müdahillik talebinde bulunuyor. Son olarak, Türkiye´yi darbeye götüren süreçte öldürülen Do?an Öz, Prof. Cavit Orhan Tütengil ve Abdi Ypekçi´nin ailelerinin yapty?y ba?vurularla, müdahillik talebi 500´ü a?ty.
MÜDAHYLLYK BA?VURUSU YAPAN SYVYLLER
Darbe öncesi öldürülen gazeteci Abdi Ypekçi, Ankara Cumhuriyet Savcysy Do?an Öz, Sosyolog Prof. Cavit Orhan Tütengil´in aileleri, eski Dev-Yol yöneticisi O?uzhan Müftüo?lu, Bahçelievler katliamy hükümlüsü Haluk Kyrcy, eski DYSK Genel Sekreteri Fehmi I?yklar, Mara? katliamy sany?y Ökke? ?endiller, Çorum olaylarynyn ma?durlary ve sanyklary, ülkücü gençlik liderlerinden eski Bakan Ya?ar Okuyan, Prof. Mümtaz´er Türköne, BBP eski Genel Ba?kany Muhsin Yazycyo?lu´nun e?i Gülefer Yazycyo?lu, idam edilen Erdal Eren, Veysel Güney ve Serdar Soyergin´in aileleri, gözaltynda kaybolan Hayrettin Eren´in ailesi, gözaltynda intihar etti?i öne sürülen Satylmy? ?ahin´in ailesi, Dev-Yol sanyklary, BBP, DSP, EDP, Ye?iller Partisi, YHD, Askeri Darbelerin Askeri Muhalifleri (ADAM) Derne?i...
24 Mart 1978´de evinin önünde u?rady?y silahly saldyryda hayatyny kaybeden eski Ankara Cumhuriyet Savcysy Do?an Öz´ün e?i Sezen Öz, Kenan Evren ve Tahsin ?ahinkaya´nyn yargylanaca?y mahkemeye verdikleri dilekçeyi, ´görev´ olarak gördüklerini söyledi. Mahkemeden katylymlary için karar beklediklerini belirten Öz, e?inin yany syra Ypekçi ve Tütengil cinayetlerinin, 12 Eylül´ü hazyrlayan eylemler olarak dü?ündükleri için müdahil olduklaryny dile getirdi. Sezen Öz, Hayatta kaldy?ymyz sürece bu i?in takipçisiyiz. Bizler hayatta olan tanyklaryz ve bizim bildiklerimiz kanyt te?kil ediyor. dedi. Prof. Dr. Cavit Orhan Tütengil´in kyzy Deniz Tütengil ise Zaman´a yapty?y açyklamada ´babasy için´ davaya müdahil oldu?unu ifade etti: O dönem açylan dosya bile kayboldu. Gerçek azmettiricilerin ortaya çykmasyny ümit ediyorum.
Abdi Ypekçi ve Do?an Öz ve Cavit Orhan Tütengil´in aileleri tarafyndan, 12 Eylül darbesinin ya?ayan sorumlulary Kenan Evren ve Tahsin ?ahinkaya´nyn yargylanaca?y Ankara 12. A?yr Ceza Mahkemesi´ne verilen müdahillik dilekçesinde, Ypekçi, Öz ve Tütengil cinayetlerinin, askeri darbeye zemin hazyrlamak ve yönetimi ele geçirmek amacyyla i?lendi?i ileri sürüldü. Toplumda kaos ve güvensizlik ortamy olu?turmak isteyen darbecilerin, hiç kimsenin güven içinde olmady?y endi?esini yaymakta ba?aryly oldu?u öne sürülen dilekçede, bununla, ülkede demokrasinin askyya alynmasy için siyasal ve psikolojik ortamyn olgunla?tyrylmasy ve toplumda ´ordunun tek kurtarycy´ oldu?u fikrinin yerle?tirilmesinin amaçlandy?y iddia edildi.
Abdi Ypekçi´nin öldürülmesinin basyn camiasynda, Prof. Cavit Orhan Tütengil´in öldürülmesinin akademik çevrede, Savcy Do?an Öz´ün öldürülmesinin ise yargy mensuplary arasynda ´derin bir güvensizlik´ sonucunu do?urdu?u ileri sürülen dilekçede, ?unlar kaydedildi: Vatanda?, de?il kendisinin, savcylaryn dahi güvende olmady?y duygusuna kapylmy?tyr. Artyk kimse gelece?inden emin de?ildir. Toplum ´bu terör ve anar?i sona ersin de ne olursa olsun noktasyna´ getirilmi? ve özellikle seçilmi? bu üç cinayetle darbe ?artlary olgunla?tyrylmy?tyr. Bu bakymdan 12 Eylül darbesini gerçekle?tiren ?üphelilerin eylemleri ile müvekkillerin öldürülmesi arasynda açyk ve net fiili ve hukuki irtibat bulunmaktadyr.
12 Eylül darbesine ili?kin hazyrlanan iddianameye atyfta bulunulan dilekçede, Ypekçi, Öz ve Tütengil´in 12 Eylül´e giden sürecin kurbanlary olarak seçildi?i, darbe yönetiminin bütün ´yasady?y örgütleri´ çökertmesine ra?men bu cinayetlerin katillerini ve azmettiricilerini ortaya çykaramady?y belirtildi. Dilekçede, 12 Eylül´e giden süreçte Ypekçi, Öz ve Tütengil´in sembol isimler olarak katledildi?i ifade edilerek, Yakynlary da bu davanyn hem tany?y hem de kanytlarydyr. Onlar olmadan bu dava eksik kalyr. ifadesine yer verildi.
AYLELER: HEM TANI?IZ, HEM KANITIZ
Dilekçede, Ypekçi, Öz ve Tütengil ailelerinin ortak açyklamasyna da yer verildi. Açyklamada, ?unlar kaydedildi: Çe?itli katliam dönemleri arasynda, ´darbe öncesi katliamlar´ adyyla anylan bir süreçte, can kaybyna u?ramy? aileleriz. Bu cinayetlerin hangi ko?ullar içinde kimler tarafyndan azmettirildi?ini sormayy, ailelerin müdahillik görevi dy?ynda bir yurtta?lyk görevi olarak da görmekteyiz. Ülkenin geçmi?ine ve gelece?ine damgasyny vuran, darbe öncesi cinayetler ba?lamynda, do?rudan müdahil olma hakkymyzy bir görev olarak sayyyoruz. Biz hem tanyk hem de kanytyz.
1979 yylynda öldürülen Cavit Orhan Tütengil´in kyzy Deniz Tütengil Mazlum ise, Bu konunun Türkiye´deki pek çok benzer olay gibi bu vesileyle belki biraz daha aydynlanmasyny umuyorum. diye konu?tu. 1978´de öldürülen Do?an Öz´ün e?i Sezen Öz ise, Bu i?in takipçisiyiz. 12 Eylül´ü hazyrlayan sürece ve provokatif eylemlere tanyk olduk. Öldürme olaylarynda, soru?turmalarda, mahkemeler syrasynda nelere nelere tanyklyk ettik. Mahkemenin bizi dinlemesini istedik. açyklamasyny yapty.
-Ma?dur aileler Ankara´ya çykarma yapacak-
Ya?y büyütülerek asylan Erdal Eren´in a?abeyinden sonra, ayny dönemde idam edilen Halil Esenda? ve Selçuk Duracyk´yn aileleri de 12 Eylül davasyna müdahil olma karary aldy. Ankara´ya gitmeye hazyrlanan acyly anne Mürüvvet Esenda?, Duam kabul oldu. dedi. 4 Nisan´y yyllardyr iple çekenlerden biri olan AK Parti Manisa Milletvekili Selçuk Özda? ise ?öyle konu?tu: 6,5 yyl hapis yattym, i?kence gördüm. Ystikbalimizi çaldylar.
-´Bir daha darbe ya?anmasyn´ diye davaya müdahiliz-
12 Eylül darbesinde idam edilen Erdal Eren´in a?abeyinin de aralarynda bulundu?u 6 ki?inin, Kenan Evren ve Tahsin ?ahinkaya hakkynda açylan davaya müdahil olma talebinin ardyndan, ayny dönemde idam edilen Halil Esenda? ve Selçuk Duracyk´yn aileleri de müdahillik karary aldy. Davaya müdahil olmak isteyenlerden biri de 12 Eylül döneminde 6,5 yyl hapis yatan ve i?kencelere maruz kalan AK Parti Manisa Milletvekili Selçuk Özda?. Ydam edilen Manisaly ülkücüler Halil Esenda? ve Selçuk Duracyk´yn aileleriyle birlikte davaya katylacaklaryny belirten Özda?, 12 Eylül´de sadece solcular zulme u?ramady, en az onlar kadar ülkücüler de darbenin sillesini yedi. Bu ülkede bir daha darbeler ya?anmasyn diye müdahil olaca?ym. Evren istikbalimizi çaldy. diye konu?tu.
-Davaya müdahillik ba?vurulary 500´ü buldu-
12 Eylül darbesi ve darbecilerinin yargylanaca?y dava için rekor sayyda müdahillik ba?vurusu yapyldy. Ma?dur olduklaryny ileri süren sa? ve sol görü?ten çok sayyda ki?i ve kurum ile sivil toplum örgütlerinin yapty?y müdahillik ba?vurulary 500´ü buldu. CHP, ma?dur oldu?u gerekçesiyle bugün müdahillik ba?vurusu yapacak. Müdahillik talepleri, yaryn görülecek davanyn ilk gününde karara ba?lanacak. Geçen hafta yapylan açyklamada 337 bireysel ba?vuru yapyldy?y belirtilmi?ti. Mahkemeye 150´ye yakyn ba?vurunun daha ula?ty?y ö?renildi. Ba?vuru yapan partiler ?öyle: Büyük Birlik Partisi (BBP), Halkyn Sesi Partisi (HAS Parti) ve E?itlik ve Demokrasi Partisi (EDP). ( Zaman)
TBMM´DEN MÜDAHYLLYK BA?VURUSU
TBMM, 12 Eylül davasyna müdahil olarak katylmak için ilgili mahkemeye ba?vurdu.Ba?vuruda, ?u ifadelere yer verildi:
´Askeri müdahalenin yapyldy?y tarihte yürürlükte bulunan 1961 Anayasasy´na göre, yasama yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisi´ndedir. Bu yetki devredilemez hükmünü içermektedir. TBMM´ye ait olan bu yetki, mutlak ve münhasyr bir yetkidir. Sanyklaryn gerçekle?tirdi?i askeri müdahale ile kayna?yny anayasadan olmayan yetkiler kullanylarak TBMM´ye ait yasama yetkisi, zor ve güç kullanylarak elinden alynmy?, Anayasal görevi yapmasy engellenmi?tir.
Bu nedenle TBMM, sanyklara isnat edilen suçun birinci derece ma?durudur. Davaya müdahil olarak katylynmasy gerekmektedir. Bu yönde talep yazysy ilgili mahkemeye verilmi?tir.´
HÜKÜMETTEN BA?VURU
12 Eylül davasyna sürpriz bir müdahillik talebi de hükümetten geldi. Dün toplanan Bakanlar Kurulu sonrasynda açyklama yapan Ba?bakan Yardymcysy Arynç Darbeler hükümetlere kar?y do?rudan yapylmy? a?yr ve ciddi eylemlerdir. Dolayysyyla bu davaya müdahil olunmasy karary verilmi?tir dedi. 12 Eylül darbesini gerçekle?tiren Kenan Evren ve Tahsin ?ahinkaya´nyn yargylanmasyna Hükümet´te müdahil oluyor. Dün Ba?bakan Recep Tayyip Erdo?an ba?kanly?ynda toplanan Bakanlar Kurulu, Anayasa ve Meclisin ortadan kaldyrylmasy nedeniyle hükümetin de ortadan kalkty?y sonucundan hareketle, davaya müdahil olma karary aldy. Karary, Ba?bakan Yardymcysy Bülent Arynç açyklady. Arynç, Darbeler, hükümetlere kar?y do?rudan yapylmy? a?yr ve ciddi bir eylemdir dedi.
-Kabineyi yakyndan ilgilendiriyor-
Müdahillik konusunun ele alyndy?y Ba?bakanlyk Merkez Binasy´ndaki dünkü Bakanlar Kurulu toplantysy yakla?yk 3 saat sürdü. Toplantynyn ardyndan alynan kararlary açyklayan Arynç, 12 Eylül darbesiyle ilgili açylan davanyn Bakanlar Kurulunu da yakyndan ilgilendirdi?ini hatyrlatarak, davayla ilgili açylan iddianamede, özellikle sanyklara isnat edilen suçun, ´Türkiye Cumhuriyeti Anayasasynyn tamamyny veya bir kysmyny de?i?tirmeye veya ortadan kaldyrmaya ve Anayasa ile te?ekkül eden TBMM´yi ortadan kaldyrmaya veya görevini yapmaya engel olmaya cebren te?ebbüs´ oldu?unu hatyrlatty. Bu hükümlerin, TCK´nyn 146´ncy maddesinde belirtilmesine kar?yn, 147. maddedeki Bakanlar Kurulunu ortadan kaldyrmaya te?ebbüs suçunun da bununla ba?lantyly oldu?unu belirten Arynç, Anayasa ve TBMM´nin ortadan kaldyrylmasy halinde, hükümetin de ortadan kalkaca?y sonucunu hatyrlatty.
-Darbeler hükümetlere yapylmy?tyr-
Bütün bakan arkada?larymyz, isnat edilen suçlarla, 12 Eylül darbesinin muhataby kurum olarak Bakanlar Kurulunun da müdahil olup olmasy yönünde görü?lerini ifade ettiler diyen Arynç, TBMM ve Anayasaya kar?y i?lenen suçla, hükümetlerin de faaliyetlerine son verilmi?tir. Darbeler, hükümetlere kar?y do?rudan yapylmy? a?yr ve ciddi eylem olarak ortaya çykmaktadyr. Dolayysyyla bu davaya müdahil olunmasy karary verilmi?tir dedi.
-Ba?vuru bugün yapylacak-
Arynç, 4 Nisan´da duru?ma ba?layaca?yndan ba?vurunun bugün veya en geç yaryn Ba?bakan Erdo?an´yn yetkilendirece?i bir ki?i tarafyndan yapylaca?yny ve Bakanlar Kurulunun davayy müdahil olarak takip edece?ini ifade etti. Elektrik ve do?algaza yapylan zamma gelen tepkileri de de?erlendiren Arynç,Sevimsiz bir i? ama yapmak zorunda kaldy?ymyzy sayyn Ba?bakanymyz da ifade ettiler dedi.
DEMYREL´DEN SES YOK
TBMM Anayasa Komisyonu Ba?kany Burhan Kuzu, 9. Cumhurba?kany Süleyman Demirel´in 12 Eylül davasyna ili?kin tavryny ele?tirerek ?Davaya öncelikli müdahil olmasy gereken Demirel´dir. Çünkü, darbe en ba?ta ona kar?y yapylmy?tyr. Davaya müdahillik konusunda asyl ba?y çekmesi gereken Demirel´dir´ dedi. Demirel, müdahil olmayaca?yny açyklamy?ty.
SYYASY PARTYLERDEN BA?VURU
Çok sayyda ki?i ve kurulu?un yany syra CHP, BDP, BBP, DSP, EDP ve HAK-PAR da darbenin ma?duru olduklary gerekçesiyle müdahil olacaklaryny açyklady. CHP, bugün saat 11.00´de ba?vuruda bulunacak.Türkiye, 12 Eylül darbesiyle 32 yyl sonra hesapla?maya hazyrlanyyor. Darbe ma?duru çok sayyda ki?i ve kurulu?, davaya müdahil olmak için ba?vuru yapty. 12 Eylül´de ma?dur olduklary iddiasyyla bazy siyasi partiler de mahkemeye müdahillik ba?vurusunda bulunacak. Darbecilere yargy yolunu açan 2010 yylyndaki Anayasa de?i?ikli?ine kar?y çykan CHP, açylan yargy yoluyla Evren´den hesap sormak isteyen partilerin ba?ynda geliyor. CHP lideri Kemal Kylyçdaro?lu, darbenin en çok partisini ma?dur etti?ini savunmu? ve ?öyle konu?mu?tu: Partimiz kapatyldy. Genel ba?kanlarymyz hapse atyldy. Mal varlyklarymyza el konuldu. Biz taraf olmayaca?yz da kim olacak? Taraf olaca?yz tabii. Hakkymyzy arayaca?yz. CHP Grup Ba?kan Vekili Emine Ülker Tarhan, bugün saat 11.00´de 12 Eylül davasyna müdahil olma talebine ili?kin Ankara Adliyesi´ne ba?vuracak.
Meclis´te temsil edilen di?er bir müdahil parti BDP olacak. BDP yöneticileri, bir süre önce bazy sivil toplum kurulu?laryyla birlikte yaptyklary açyklamada 12 Eylül davasyna topluca müdahil olunaca?yny açyklady. BDP Van Milletvekilli Nazmi Gür, Türkiye´nin 12 Eylül ile hesapla?masynyn önemli oldu?unu ancak hesapla?manyn sadece bununla yetinilmemesi gerekti?ini belirtti. Türkiye´nin bütün tarihi ile yüzle?mesi gerekti?ini belirten Gür, 12 Eylül bütün suçlaryn ortaya çykmasy için müdahiliz, bu rejimin tasfiye edilmesi için müdahiliz, gerçek faillerin yargylanmasy için müdahiliz. ifadelerini kullandy.
BBP de 12 Eylül askeri darbesine ili?kin Ankara 12. A?yr Ceza Mahkemesi´ne açylan davaya müdahil olmak için geçti?imiz günlerde dilekçe verdi. Dilekçede, davanyn sanyklarynyn, hukuka aykyry eylemlerle, parti mensubu binlerce insany haksyz ve hukuksuz yargylamalara, i?kencelere maruz byrakty?y, çok a?yr maddi ve manevi zarara u?ratty?y kaydedildi. DSP, Hak ve Özgürlükler Partisi (HAK-PAR) ile E?itlik ve Demokrasi Partisi (EDP) de davanyn müdahil partilerinden. DSP lideri Masum Türker, darbenin en büyük zarary kendi partisinin üyelerine verdi?ini dile getirdi. HAK-PAR lideri Bayram Bozyel de, 12 Eylül darbesi davasy, Kürt ve Türk halklaryna kar?y i?lenmi? bir insanlyk suçu davasydyr. Geçmi?in karanly?ynyn aydynlatylmasy, suçlulardan hesap sorulmasy ve cezalandyrylmasy için bu davaya arkada?larymla müdahil oluyoruz. ifadelerini kullandy.
12 Eylül darbesini yapan Kenan Evren ve arkada?lary, ilk i? olarak Parlamento´yu feshetmi?lerdi. Meclis´in davaya kurumsal olarak müdahil olup olmayaca?y merak ediliyor. TBMM Ba?kany Cemil Çiçek, dün NTV´de katyldy?y canly yayynda, bu yöndeki soruya, Bu konuda bir çaly?ma yürütüyoruz. Yaryn (bugün) çaly?mayy bitirip karar verece?iz. cevabyny verdi. ( Zaman)
-MHP de müdahil olacak-
CHP, Hükümet ve TBMM´nin ardyndan MHP de 12 Eylül Davasy´na müdahil olacak.MHP Genel Merkezi´nden yapylan açyklamaya göre Parti Genel Sekreteri Ysmet Büyükataman, Ankara 12. A?yr Ceza Mahkemesi´nde açylan ve 12 Eylül 1980 ihtilalini yapan sanyklaryn yargylandy?y kamu davasyna MHP´nin müdahil olmasyny açyklamak üzer bugün saat 10.30´da Ankara Adliyesi Strazbourg giri?inde bir basyn açyklamasy yapacak.
?A?KIN CHP: SANDIKTA HAYIR, MAHKEMEDE EVET
12 Eylül darbe davasynda müdahillik talebi ya?arken en dikkat çekici taleplerden biri CHP´den geldi. CHP, müdahillik ba?vurusu için hazyrlady?y dilekçesini bugün Ankara 12. A?yr Ceza Mahkemesi´ne sunacak. CHP Grup Ba?kanvekili Emine Ülker Tarhan´yn hazyrlady?y dilekçe sadece hukuki de?il, siyasi bir metin özelli?i de ta?yyor. Dilekçede CHP´nin 12 Eylül darbesiyle kapatyldy?y, genel ba?kanynyn hapse atyldy?y, milletvekillerinin ve il ba?kanlarynyn i?kenceye u?rady?y, mal varly?yna el konuldu?u belirtiliyor. CHP´nin darbeden zarar gördü?ü kaydedilen dilekçede, CMK´nyn 237 ve 238´nci maddesi gere?ince davaya katylabilme talebi ifade ediliyor. Dilekçede, darbe sürecinde gözaltyna alynan, cezaevine konulan ya da i?kence gören CHP´lilerden örnekler veriliyor.
-Referandumda ´hayyr´ demi?lerdi-
CHP´nin sembolik de olsa tazminat talebinde bulunmasy da bekleniyor. CHP, içinde 12 Eylül darbecilerine yargy yolunu açan 12 Eylül referandumunda ve referanduma ili?kin anayasa de?i?ikli?inin Meclis´teki oylamalarynda ´hayyr´ oyu vermi?ti. Hatta sözkonusu anayasa paketi Meclis´ten geçtikten sonra referanduma sunulmadan önce iptali için Anayasa Mahkemesi´ne ba?vurmu?tu.
-Hani darbeciler yargylanamazdy-
Darbecileri koruma zyrhyny kaldyran anayasa de?i?ikli?iyle ilgili referandum sürecinde tüm Türkiye´yi dola?an ve ´hayyr´ oyu isteyen CHP Genel Ba?kany Kemal Kylyçdaro?lu, ?15. Madde´nin kaldyrylmasyyla Evren ve arkada?lary yargylanamaz. Ba?bakan halka do?rulary söylemiyor? iddiasynda bulunmu?tu. CHP´nin müdahillik dilekçesini hazyrlayan Grup Ba?kanvekili Emine Ülker Tarhan da o dönem YARSAV Ba?kany olarak ?Ke?ke yargylansalar, ama inanmyyorum. Bu bir illüzyondur. Özgürlük illüzyonlary satyyorlar? demi? ve ´hayyr´ için çaly?my?ty. ( Star)
(03 Nisan 2012, 10:31)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER:
12 EYLÜL SORU?TURMASIYLA YLGYLY MAN?ETLERYMYZ
Fla?!!! 12 Eylül iddianamesine kabul
12 Eylül davasy 4 Nisan´da ba?lyyor
12 EYLÜL YDDYANAMESYNY OKUMAK/YNDYRMEK YÇYN TIKLAYIN
Fla?!!! 12 Eylül´e soru?turma açyldy.. Dosya no: 2010/605
Hani 12 Eylül yargylanamazdy?