Anayasa de?i?ikli?iyle yeniden yapylandyrylan Hakimler ve Savcylar Yüksek Kurulu´nun (HSYK) yeni yapysyna ili?kin düzenlemeler içeren ´Hakimler ve Savcylar Yüksek Kurulu Kanunu Tasarysy´, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasala?ty.
![]() ![]() ![]() |
HSYK Kanun Tasarysy Meclis´te kabul edildi
Anayasa de?i?ikli?iyle yeniden yapylandyrylan Hakimler ve Savcylar Yüksek Kurulu´nun (HSYK) yeni yapysyna ili?kin düzenlemeler içeren ´Hakimler ve Savcylar Yüksek Kurulu Kanunu Tasarysy´, TBMM Genel Kurulunda kabul edilerek yasala?ty.
Yasaya göre, HSYK 22 asyl, 12 yedek üyeden olu?acak. Kurul, 3 daire halinde çaly?acak. Kurulun Ba?kany Adalet Bakany olacak. Adalet Bakanly?y Müste?ary kurulda tabii üye olarak yer alacak. Müste?ar bulunmady?y zaman kendisine vekalet eden ki?i kurul toplantylaryna katylacak. HSYK´nyn di?er üyeleri Cumhurba?kanynca seçilecek 4 asyl, Yargytay´dan seçilecek 3 asyl ve 3 yedek, Dany?tay´dan seçilecek 2 asyl ve 2 yedek, Türkiye Adalet Akademisinden seçilecek 1 asyl ve 1 yedek, birinci synyf olan adli yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilecek 7 asyl ve 4 yedek ile birinci synyf olan idari yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilecek 3 asyl ve 2 yedek üyeden olu?acak. HSYK, Adalet Bakanly?ynyn, bir mahkemenin kaldyrylmasy veya yargy çevresinin de?i?tirilmesi konusundaki tekliflerini karara ba?layacak, hakim ve savcylary mesle?e kabul edecek, atayacak, nakledecek, geçici yetki verecek, her türlü yükselme ve birinci synyfa ayyrma i?lemini yapacak, kadro da?ytacak, meslekte kalmalary uygun görülmeyenler hakkynda karar verecek, disiplin cezasy verebilecek, görevden uzakla?tyrma i?lemi yapacak, Yargytay ve Dany?tay´a üye seçecek.
Bakan ve Ba?kanvekillerinin yetkileri
Adalet Bakany, Kurul Ba?kany syfatyyla, Kurulu yönetecek ve temsil edecek, kanunlardaki istisnalar sakly kalmak üzere, Genel Kurul çaly?malaryna ba?kanlyk edecek ve oy kullanacak, Genel Kurulun teklif etti?i 3 aday arasyndan Genel Sekreter atayacak, ilgili dairenin teklifi üzerine, hakim ve savcylar hakkynda denetim, ara?tyrma, inceleme ve soru?turma i?lemlerine olur verecek. Bakan, disiplin i?lemleriyle ilgili Genel Kurul toplantylaryna ve dairelerin çaly?malaryna katylamayacak. Bakan, yetkilerinden bir kysmyny yazyly olarak Ba?kanvekiline devredebilecek. Genel Kurul, daire ba?kanlaryndan birini, Ba?kanvekili olarak seçecek. Yoklu?unda yerine daire ba?kanlaryndan hangisinin vekalet edece?ini Ba?kanvekili belirleyecek. Ba?kanvekili, Ba?kanyn katylmady?y Genel Kurul çaly?malaryna ba?kanlyk edecek, Ba?kanyn kendisine devretti?i yetkileri kullanacak, hukuki veya fiili nedenlerle dairelerin toplanmasyna engel sayyda üye eksi?i olu?masy halinde di?er dairelerden üye görevlendirecek.
Genel Kurul
Genel Kurul, 22 asyl üyeden olu?acak. Genel Kurul, Ba?kanvekili ve daire ba?kanlaryny seçecek, dairelerin kararlaryna kar?y yapylan itirazlar ile daireler arasynda çykan görev ve i? bölümü uyu?mazlyklaryny karara ba?layacak, Kurulun görevine giren ancak Genel Kurul veya dairelerin görevleri arasynda gösterilmeyen konularda karar mercini belirleyecek, bir dairede artan i?lerden bir kysmyny di?er bir daireye verebilecek, Kurul üyeleri hakkyndaki suç soru?turmasy ile disiplin soru?turma ve kovu?turma i?lemlerini yürütecek, Adalet Bakanly?ynyn bir mahkemenin kaldyrylmasy veya yargy çevresinin de?i?tirilmesi konusundaki tekliflerini karara ba?layacak. Genel Kurul, Yargytay ve Dany?tay´a üye de seçecek.
Daireler
HSYK Birinci Dairesi, Adalet Bakanly?y Müste?ary, Yargytay´dan seçilen 1, adli yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilen 3, idari yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilen 1 ve Cumhurba?kanynca seçilen 1 asyl üyeden olu?acak. Ykinci Daire ise Yargytay ve Dany?tay´dan seçilen 1´er, adli yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilen 2, idari yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilen 1 ve Cumhurba?kanynca seçilen 2 asyl üyeden meydana gelecek. Üçüncü Daire, Yargytay ve Dany?tay´dan seçilen 1´er, Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulunca seçilen 1, adli yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilen 2, idari yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilen 1 ve Cumhurba?kanynca seçilen 1 üyeden kurulacak. Üyelerin hangi dairede görev yapaca?yna Genel Kurul seçimle karar verecek. Genel Kurul, her dairenin kendi üyeleri arasyndan bir üyeyi o dairenin ba?kany olarak seçecek. Adalet Bakanly?y Müste?ary daire ba?kany seçilemeyecek. Birinci Daire, atama ve nakletme, kadro da?ytma, Ykinci Daire yükselme ve birinci synyfa ayyrma i?lemleri ile disiplin soru?turma ve kovu?turma, Üçüncü Daire ise hakim ve savcy adaylarynyn mesle?e kabulü, hakim ve savcylaryn görevlerini ilgili mevzuata uygun yapyp yapmadyklaryna ili?kin denetime bakacak. Tefti? Kurulu, ba?kan, 2 ba?kan yardymcysy ve müfetti?ten olu?acak. Kurul müfetti?leri görevlerini yerine getirirken Tefti? Kurulu Ba?kanyna, Tefti? Kurulu Ba?kany ise HSYK´ya kar?y sorumlu olacak. Tefti? Kurulu, hakim ve savcylar hakkynda inceleme ve soru?turma yapacak. Tefti? Kurulu Ba?kany ve yardymcylary, birinci synyf hakim ve savcylar arasyndan Genel Kurul tarafyndan atanacak. Kurul müfetti?leri denetimlerde yargy yetkisi ve yargysal takdire giren konulara kary?amayacak, tavsiye ve telkinde bulunamayacak.
Üyelerin seçimi
HSYK üyeli?i seçimleri 4 yylda bir olmak üzere, üyelerin görev süresinin dolmasyndan önceki 65 gün içinde yapylacak. Yargytay, Dany?tay ve Türkiye Adalet Akademisi genel kurullaryndan seçilecek Kurul üyeli?i için her üye, birinci synyf adli ve idari yargy hakim ve savcylary arasyndan seçilecek Kurul üyeli?i için her hakim ve savcy; kendi aralaryndan seçilecek asyl ve yedek üyelerin toplam sayysy kadar aday için oy kullanabilecek. Daha fazla sayyda aday için oy verilmesi durumunda oy pusulasy geçersiz sayylacak. En fazla oy alan adaylar syrasyyla asyl ve yedek üye seçilmi? olacak. Bu seçimler her dönem için bir defada ve gizli oyla, serbest, e?it, tek dereceli, açyk sayym ve döküm esaslaryna göre yapylacak. Oylaryn e?itli?i halinde adaylar arasynda kura çekilecek. Seçimler, YSK´nyn yönetim ve denetiminde yapylacak. Adli yargy hakim ve savcylarynyn HSYK´ya üye seçmesi için her ilde, il seçim kurulunun yönetim ve denetimi altynda yapylacak seçimlerde, o ilde ve o ilin ilçelerinde görev yapan hakim ve savcylar oy kullanacak. Adaylar sadece YSK tarafyndan belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde öz geçmi?lerini bu i? için tahsis edilmi? bir internet sitesinde yayymlayabilecek. Adaylar, kendilerini tanytan ve mesleki konularda dü?üncelerini açyklayan mektup, elektronik posta ve kysa mesaj gönderebilecek, kapaly yer toplantysy yapabilecek.
Üyeli?in sona ermesi
HSYK üyeliklerinin, ölüm, emeklilik, istifa gibi nedenlerle bo?almasy halinde, Cumhurba?kany tarafyndan seçilen üyelikler için, bo?almayy takip eden 60 gün içinde kalan süreyi tamamlamak üzere yeni üyelerin seçimi yapylacak. Di?er üyeliklerin bo?almasy halinde, asyl üyenin yede?i tarafyndan kalan süre tamamlanacak. Genel Kurulun toplanty yeter sayysyny olu?turamayacak ?ekilde üyeliklerde bo?alma olmasy halinde, bo?alan asyl ve yedek üyelikler için 60 gün içinde yeniden seçim yapylacak. Bu seçim sonucunda asyl ve yedek üyeli?e seçilenler, yerine seçildikleri üyelerin kalan sürelerini tamamlayacak. Ba?kan dy?yndaki Kurul üyeleri ile yedek üyelerin, Hakimler ve Savcylar Kanunu´na göre hakimlik ve savcylyk mesle?inden çykarylmayy gerektiren bir suçtan dolayy kesin hüküm giymesi, çekilmesi, 65 ya?yny doldurmasy hallerinde kendili?inden; Kurul üyesi olabilme ?artlaryndan herhangi birini ta?ymady?ynyn sonradan anla?ylmasy veya Kurul üyeli?i syrasynda bu ?artlardan herhangi birini kaybetmesi halinde Genel Kurulun üye tam sayysynyn üçte iki ço?unlu?unun bu durumu tespit eden kararyyla HSYK üyeli?i sona erecek. Ayryca, Kurulun seçimle gelen üyelerinin, görevlerini yerine getiremeyeceklerinin sa?lyk kurulu raporuyla kesin olarak anla?ylmasy veya görevlerine izinsiz, mazeretsiz ve kesintisiz olarak 15 gün ya da 1 yylda toplam 30 gün süre ile devam etmemeleri halinde, Genel Kurul üye tam sayysynyn üçte iki ço?unlu?unun kararyyla Kurul üyeli?i sona erecek. HSYK üyeli?ine yüksek mahkeme üyeli?inden seçilenlerden Kurul üyeli?i sona erenler, herhangi bir i?leme gerek olmaksyzyn ve bo? kadro ?arty aranmaksyzyn, geldikleri yüksek mahkeme üyeli?i görevine geri dönecek ve bo?alan ilk üye kadrosu kendilerine tahsis olunacak. Adli ve idari yargy hakim ve savcyly?yndan seçilenlerden sürenin tamamlanmasyndan önce Kurul üyeli?i sona erenler, Genel Kurul; sürenin tamamlanmasy nedeniyle Kurul üyeli?i sona erenler kendilerinden sonra olu?acak Genel Kurul tarafyndan müktesepleri dikkate alynarak, tercih ettikleri 3 ayry ilden birinde uygun görülecek bir göreve atanacak. Di?er kamu görevlerinden seçilenlerden Kurul üyeli?i sona erenler ba?vurulary üzerine, yetkili kurumlary tarafyndan önceki görevlerine veya kazanylmy? hak aylyk derecelerindeki ba?ka bir göreve atanacak.
Meslekten çykarylanlara dönü? yolu
HSYK´nyn, kendi özel bütçesi ve sekretaryasy olacak. Önceki HSYK tarafyndan haklarynda meslekten çykarma cezasy verilen hakim ve savcylaryn, bu cezanyn kaldyrylmasy için idari dava açmadan önce tasarynyn yasala?ty?y tarihten itibaren 60 gün içinde Kurula ba?vurmasy gerekecek. Genel Kurul bu ba?vurulary kabul ya da reddedebilecek. Ba?vurunun kabulü halinde önceki karar kaldyrylacak. Hakimlik ve savcylyk mesle?ine kabulde aranan niteliklerin kaybedilmemi? olmasy ?artyyla ilgilinin bu mesleklere tekrar atanmasyna karar verilecek. Ba?vurunun reddedilmesi durumunda Dany?tay´da dava açylabilecek. Dany?tay bu davalary acele olarak görecek. Mesle?e dönü? kararlaryna kar?y ise dava açylamayacak. Kurula 591 kadro tahsis edilecek.
Tasary konusunda konu?malar
Tasary üzerindeki görü?melerde, meslekten çykarma cezasy verilen hakim ve savcylara ili?kin maddeyle ilgili de?i?iklik önergesi üzerine söz alan MHP Ordu Milletvekili Rydvan Yalçyn, mesle?e geri dönü? kararyny HSYK´nyn de?il, yargynyn de?erlendirmesi gerekti?ini söyledi. Yalçyn, aksi halde HSYK´nyn daha önce verdi?i kararlaryn, tarty?ylyr hale gelece?ini söyledi. Ayny madde üzerinde verilen de?i?iklik önergesi üzerine söz alan CHP Mersin Milletvekili Ali Ryza Öztürk de ´Bu madde, Ferhat Sarykaya maddesidir´ dedi. Öztürk, hakim ve savcylaryn meslekten çykarylmasy ile ilgili düzenlemede bir de?i?iklik yapylmady?yny, bu durumda HSYK´nyn mesle?e dönü? konusunda verece?i kararlaryn tarty?maly olaca?yny ifade etti. CHP Zonguldak Milletvekili Ali Yhsan Köktürk de, söz konusu düzenlemeyi getiren maddenin tasaryya hakim olan hukuksuzlu?un açyk göstergesi oldu?unu ifade etti. Köktürk, kanunun Anayasa Mahkemesine götürülmesi durumunda maddenin iptal edilecek maddelerin ba?ynda gelece?ini söyledi. ( Zaman)
(11 Aralyk 2010, 14:32)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER:
HSYK tarty?malary ve kurul üzerinden Ergenekon davasyny engelleme çabalary