28 Şubat´ı takip eden süreçte, 7 Temmuz 1997´de Genelkurmay ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan ve TSK´nın iç güvenlik doktrinine zemin olan EMASYA protokolünün gölgesi, Balyoz isimli darbe planıyla bir kez daha gündemde. Gazeteci ve Aydınlar darbelere zemin olabilecek EMASYA genelgesinin bugüne kadar AK Parti hükümetince kaldırılmamasını ve hala bu girişimin yapılmıyor olmasını büyük bir hata olarak niteleyerek çağrıda bulunuyorlar: ´Emasya´nın kaldırılması için bir genelge yeter.´
EMASYA´yı kaldırmak için bir genelge yeter
28 Şubat´ı takip eden süreçte, 7 Temmuz 1997´de Genelkurmay ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan ve TSK´nın iç güvenlik doktrinine zemin olan EMASYA protokolünün gölgesi, Balyoz isimli darbe planıyla bir kez daha gündemde. Gazeteci ve Aydınlar darbelere zemin olabilecek EMASYA genelgesinin bugüne kadar AK Parti hükümetince kaldırılmamasını ve hala bu girişimin yapılmıyor olmasını büyük bir hata olarak niteleyerek çağrıda bulunuyorlar: ´Emasya´nın kaldırılması için bir genelge yeter.´
Cengiz Çandar
2002-2003 yılları arasında dönemin Birinci Ordu Komutanı Çetin Doğan tarafından hazırlanan darbe planında, ´ilk tutuklanacak gazeteciler´ grubundaki 36 gazeteciden biri olan Radikal yazarı Cengiz Çandar, Bu çalışmayı yapan kurum ve kişiler, Türkiye´deki demokrasi açısından bir yüz karasıdır. Bu lekenin silinmesi gerekiyor. sözleriyle hükümete çağrıda bulunuyor. Bu protokolün ortadan kalkması, yasal ve anayasal bir değişiklik gerektirmiyor. İçişleri Bakanı´nın bir genelgeyle bunu kaldırması gerekiyor. Bunun bugüne kadar kaldırılmaması bir kabahatti. şeklinde konuşan Çandar şu soruyu soruyor: 28 Şubat sürecine ait bir düzenlemeyle nasıl hükümet edersiniz?
Ali Bayramoğlu
´EMASYA Planı´nı en iyi bilen gazeteci´ olarak anılan Ali Bayramoğlu ise gelinen noktada, Yıllardır EMASYA´yı anlatabilmek için göbeğimi çatlatıyorum. ´Asker sever basın´ bunu çok hafifsedi ve ciddiye alan arkadaşlarımız da çok bilgileri olmadığı için çok üstüne gitmediler. biçiminde yakınıyor. EMASYA´nın anlamını Bayramoğlu´nun şu sözleri net olarak aktarıyor: EMASYA demek, askerin her ilde, o ilin bütün yapısıyla ilgili yaptığı istihbarat çalışmaları, fişlemeler ve bunların depolanması demek. Yani EMASYA demek, fiili askeri darbe demek. O planların uygulanması demek, darbenin olması demek. Balyoz Planı´nda bir darbe tatbikatı yapıldığını savunan Yeni Şafak yazarı, EMASYA bugüne yönelik de büyük bir tehlikedir. Orada 200 binin kişinin isimleri, gazetecilerin, el konulacak yerlerin isimleri, yapılacak işlerin isimleri var. Ortada darbe ve EMASYA arasındaki bağlantıları fiilen gösteren bir durum var. EMASYA planları ve etrafındaki her garnizonda kurulmuş olan Asayiş Güvenlik Merkezleri, son derece çarpıcı ve önemlidir. Bunun derhal kaldırılması gerekir. diye ekliyor.
Lale Kemal
Savunma alanında önemli yazılar kaleme alan Taraf yazarı Lale Kemal ise EMASYA´nın kaldırılamamasını, ´hükümetin askeri tahrik etmekten çekinmesi´ne bağlıyor. Hükümetin kafasında Demokles´in kılıcı gibi duran bir kapatma davası var. diyen Kemal, askeri asli görevine çekecek reformların 2005´ten bu yana durmasını da buna örnek gösteriyor. Geçtiğimiz yıl ortaya çıkan Kafes Planı´nı hatırlatarak Türkiye uçurumun eşiğinde. yorumunu yapan Lale Kemal, hükümeti cesur olmaya çağırıyor.
Cengiz Çandar: Hükümetin önemsemediği şey, boynunda kement oldu
Planın tümü açısından bakılırsa, Bu yüz karasına iştirak edenler, kendilerine yasal bir dayanak bulmak için EMASYA´ya gönderme yapıyor. EMASYA´nın böyle utanç verici bir plana yer verip vermediği tartışılır. Ama tartışılmayacak olan, EMASYA´nın 28 Şubat askeri müdahalesinin ürünü olmasıdır. EMASYA´yla birlikte, TSK İç Hizmet Talimatnamesi´nin 35. maddesinin kaldırılması gerekiyor. Üçüncüsü de, ´MGK Siyaset Belgesi´ diye hiçbir yasal dayanağı olmayan gizli bir belgeyle, TBMM´nin yasama ve yetkilerinin üstüne çıkan bir metinle ülke yönetilemez. TSK bu tip belgeler sayesinde, kendisinde her türlü demokrasi dışı rejime müdahale hakkını görüyor. Bütün bunların kaldırılması ve yeni bir yasal çerçevenin içine sokulması gerekiyor ki aksi halde bunun sonu gelmez. Hükümetin önemsemediği her şey kendi boynuna takılan bir kement haline geliyor. Öncelikle Türkiye´yi askeri vesayetten çıkartacak yasal değişiklikleri yapmaları gerekiyor. Yeni bir anayasa şart. Onun için önümüzdeki seçim anayasa seçimi olacak. Ama yeni bir anayasaya kadar, ´Bir şey yapılamaz´ diye bir şey yok. EMASYA´yı kaldırmak, yapılacaklardan biridir.
Ali Bayramoğlu: İki haftalık çalışmayla bu mesele sona erer
EMASYA´nın iki gerekçesi var. Birincisi, Güneydoğu´da o dönem OHAL´in sona ermesi ve onu ikame etmek için bu protokolü çıkardılar. İç Güvenlik Harekat Bölgelerinde, Güneydoğu ve Doğu´da komuta en yüksek askeri komutana geçiyor, bütün güvenlik güçlerinin komutası yani polis ve jandarma dahil. Bu da Güneydoğu açısından birlik yapılanmalarını, iç güvenlik taburlarını, alaylarını... Asker-sivil ilişkilerinin özünü oluşturan bir iç güvenlik doktrini var, burada. Bunun değişmesi için, bunun ikame edilmesi gerekir. Siviller oturup askerlerle birlikte, MSB bunun yerine başka bir planlama koyacak. İkinci gerekçe şuydu. 28 Şubat, 1997.. Dindarlar, tehlike. Onlara karşı tedbir almak için EMASYA´yı ona göre şekillendirdiler. Sadece İç Güvenlik Harekat bölgelerini değil, Türkiye´nin bütün illerinde muhtemel toplumsal olaylarla ilgili ön değerlendirme yetkisi verdiler, asli EMASYA birliklerine ve yeni kurulan asayiş birliklerine. Bu, ´İstihbarat yapabilirsin, ya da yapılmış istihbaratı depolayabilirsin´ demekti. Toplumsal tehlikeyi, mülki amir devrede olmadan, askerin takip etmesi kadar tehlikeli bir şey yoktur. Buna imkan verildi. Bu yön derhal kaldırılmalıdır. Birinci kısmı da kaldırılmalıdır. O da iki haftalık çalışmayla ikame edilebilir. ( Zaman)
Balyoz´un kılıfı olan EMASYA nedir?
Balyoz Harekat Planı´nı hazırlayan Orgeneral Çetin Doğan tarafından imzalanan EMASYA protokolü, darbe planlarına kılıf olarak değerlendiriliyor. 27 maddeden oluşan protokol gizli tutuluyor. Balyoz Harekat Planı´yla ilgili tartışmalarda askerler, yaptıkları planları EMASYA protokolü ile savunuyorlar. Emniyet Asayiş Yardımlaşma protokolü olarak bilinen EMASYA, 7 Temmuz 1997 yılında Genelkurmay Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan toplam 27 maddeden oluşuyor. Protokol´ün gizlilik derecesi de bulunuyor. Bu nedenle uzun süre kimsenin bilmediği EMASYA protokolü bugünlerde Balyoz Harekat Planı ile gündeme gelen dönemin Genelkurmay Başkanlığı Harekat Daire Başkanı Korgeneral Çetin Doğan tarafından imzalanmış. Protokol olağanüstü durumlarda valilik talep etmese dahi toplumsal olaylara askerlere el koyma yetkisi veriyor. EMASYA protokolünden sonra ordunun bu tür durumlar için yirmi dört saat göreve hazır birlikler hazırladığı biliniyor.
İlan edilmemiş sıkıyönetim
TESEV tarafından hazırlanan bir almanakta EMASYA´yı değerlendiren bir yazı kaleme alan Mülkiye Müfettişi Ahmet Faruk Güneş şunları kaydediyor: Protokolle askeri birliklerin yardıma çağrılması durumunda aşırı ileri gidilerek ilan edilmemiş bir sıkıyönetim rejimi tesis edilmiş olmaktadır. Zira askeri birliklerden yardım istenmesi halinde ildeki tüm iç güvenlik birimlerinin yardıma gelen askeri birliğin komutanının emrine gireceği anlaşılmaktadır. Bu ancak sıkıyönetim ilan edilmesi halinde mümkün olabilir.
Hiçbir ülkede benzeri yok
Ahmet Faruk Güneş, EMASYA protokolünün demokratik hiçbir ülkede benzerinin olmadığını belirterek Siyasi otoritenin iyice zayıfladığı 1997 yılında imzalanan bu gizli protokol yüzünden askeri otorite neredeyse sınırsız bir şekilde Türkiye´nin her yerinde terörle mücadeleden toplumsal olaylara uzanan sınırsız bir inisiyatif ve operasyonel müdahale yetkisi kazanmıştır diyor. Kamuoyuna 2007 yılında yansıyan sosyetik fişleme Çağlayan meydanında toplumsal olaylara müdahale ile ilgili olarak yapılmak istenen tatbikat gibi olayların EMASYA´ya dayandığı dönemin askeri yetkilileri tarafından açıklanmıştı. Emasya konusunda yıllardır araştırmalar yapan ve kamuoyuna duyuran isimlerden gazeteci Ali Bayramoğlu ise EMASYA fiili darbe demektir diyor.
Darbe tatbikatı yapılıyor
Yasanın valinin ihtiyaç duyması durumunda askeri birliklerin kullanılmasını öngördüğünü belirten Bayramoğlu, 1997 yılındaki protokolün mülki amirin talebini gerekli görmediğini söylüyor. Bayramoğlu protokolün en önemli maddesinin ise iç tehdit ile ilgili olduğunu belirterek şöyle konuşuyor: Askeri otoriteye mülki amir talep etmeden de gerek gördüğü anda müdahale etme yetkisini vermiştir. İkincisi askeri makamlara iç tehdit ile ilgili düzenleme ve müdahale etme yetkisini vermiştir. Buradaki sistem askerin iç güvenlik alanında kendine has özel bir alan oluşturmasına yol açmıştır. Bunların içine istihbarat çalışması tabii ki giriyor. Protokolü okursanız değerlendirme diyor zaten. İstihbarat çalışmaları giriyor, takip çalışmaları giriyor. Tehlikeli gördüğü her şey giriyor. Son ortaya çıkan Balyoz Harekat Planı´na yasal kılıf olarak EMASYA´nın gösterildiğini söyleyen Bayramoğlu ortaya çıkan belgelerin bunu doğruladığını belirterek Dolayısıyla bir grubun değil bütün bir ordunun EMASYA üzerinden darbe tatbikatı yaptığını gösteriyor. Çünkü tutuklanacak kişilerden, kullanılacak gazetecilere tutuklanacak iki yüz bin kişiye kadar her şey EMASYA planlarında yer alıyor. Dolayısıyla bu planlardan bir tatbikat yapıldığı görülüyor. Savaş olduğunda sıkıyönetim ilan edilir ve EMASYA gündeme girer kılıfı altında darbe tatbikatı yapıldığı belli oluyor dedi. EMASYA´nın gizli bir protokolle imzalanmış olması içindeki birçok maddenin bilinmesini engelliyor. İdare Hukuku konusunda uzman Prof. Dr. Niyazi Öktem protokolün bu yönüne dikkat çekerek, Kamuoyuna açıklanmayan bir protokol EMASYA. Normal demokratik nizam içerisinde böylesine şeffaflık içermeyen düzenlemeler yapılmaması gerektiğini düşünüyorum diyor. (Taraf, Zaman)
(23 Ocak 2010, 14:29)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER:
Balyoz Planı manşetlerimiz
EMASYA Protokolünün tamamını görmek ve okumak için tıklayın