Yargytay'yn Fetullahçy Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe giri?imine ili?kin verdi?i ilk onama kararynyn gerekçesi tamamlandy. FETÖ'nün silahly terör örgütü oldu?unu kesinle?tiren kararyn gerekçesinde, dy? destekli olarak FETÖ tarafyndan yapylan bir terör suçu olan darbenin tamamlanmy? olup olmamasyna bakylmaksyzyn Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) yer alan en a?yr yaptyrym gerektiren suçlardan oldu?u, ayryca konusu suç te?kil eden emri verenin de bu emri bilerek yerine getirenin de ceza hukuku açysyndan sorumlu tutulmasy gerekti?i tespitleri yapyldy.
![]() ![]() ![]() |
23.07.2017 10:49 Yargytay'yn Fetullahçy Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe giri?imine ili?kin verdi?i ilk onama kararynyn gerekçesi tamamlandy.
17 Temmuz'daki geli?meye göre, Yargytay 16. Ceza Dairesi, Erzurum'da, Fetullahçy Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe giri?imine ili?kin yargylanan ve örgütün sözde "Erzurum Sykyyönetim Komutany" olan dönemin Erzurum Jandarma Bölge Komutanly?y Kurmay Ba?kany Kurmay Albay Murat Koçak ile sykyyönetim komutanlary atama listesinde ismi bulunan eski Harekat ve Asayi? ?ube Müdürü Kurmay Binba?y Murat Yylmaz'a verilen a?yrla?tyrylmy? müebbet hapis cezalaryny onady.
Dairenin, FETÖ'nün darbe giri?imine ili?kin verdi?i ilk onama karary olma özelli?i ta?yyan kararynyn gerekçesinde, öncelikle Anayasa'yy ihlal suçunun maddi unsurlary tarty?yldy. Gerekçede, cebir ve ?iddet kullanylarak elveri?li bir ya da e? zamanly birçok hareketle anayasanyn öngördü?ü düzeni de?i?tirmeye yönelik bir fiilin icrasyna ba?landy?y anda suçun i?lenmi?, suç yolunun tüketilmi? oldu?u belirtildi.
Gerekçede, belirli bir plan içerisinde uygulamaya konulan sistemli ve örgütlü bir ba?lanty içinde organik bütünlük arzeden eylemlerin tehlike suçunun olu?masy için yeterli sayyldy?y ifade edildi.
Yargytay içtihatlary, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa Ynsan Haklary Mahkemesi (AYHM) kararlaryndan alyntylar yapylan gerekçede, ?u tespitlere yer verildi:
"Amaç suç yönünden elveri?li/vahim oldu?u takdirde silahly bir örgütün veya silahly kuvvetlere mensup unsurlaryn TBMM'yi, Cumhurba?kanly?yny ya da benzer kurumlary ku?atmasy halinde silah kullansyn ya da kullanmasyn fiziki cebrin mevcudiyetinde tereddüt edilemez. Harpte ülkeyi korumak veya gere?inde siyasi iktidaryn inisiyatifiyle kamu düzenini sa?lamak amacyyla verilen devlete ait silah, tank ve uça?yn kanuna aykyry ?ekilde anayasal düzeni yykmak amacyyla kullanylmasy halinde tipik eylem gerçekle?mi? olacaktyr."
"Tek suçtan ceza"
Anayasayy ihlal suçunun ayny anda yasama organyna, hükümete kar?y suçla birlikte i?lenmesi halinde her suçtan ayry ayry cezalandyrma yoluna gidilip gidilmeyece?inin de irdelendi?i gerekçede, anayasa düzenini ortadan kaldyrmaya veya bu düzen yerine ba?ka bir düzen getirme veya bu düzenin fiilen uygulanmasyny önleme amacyny gerçekle?tirmek için TBMM'ye yönelen saldyrylaryn anayasayy ihlal suçunu olu?turdu?u vurgulandy.
Gerekçede, bu nedenle ayny hukuki de?erleri koruyan ve kapsamy itibariyle eylemlerin haksyzlyk muhtevasyny tamamen ortadan kaldyran anayasayy ihlal suçunun tüm unsurlaryyla gerçekle?ti?i durumlarda sanyklaryn ayryca anayasayy ihlal suçuna ili?kin TCK'nyn 311 ve hükümete kar?y suçu düzenleyen 312. maddelerindeki suçlardan cezalandyrylmasy cihetine gidilemeyece?i bildirildi.
Gerekçede, "Askeri bir hükümet darbesi halinde parlamentoyu fesheden ve parlamenter sisteme son veren hareket, anayasayy ihlal etmi? ve meclisin fonksiyonunu engellemi? olacaktyr. Kanaatimizce bu durumda faile tek ceza vermek gereklidir." tespitinde bulunuldu.
"En a?yr yaptyrym gerektiren suçlardan biri"
Dairenin gerekçesinde, "Darbe te?ebbüsü Terörle Mücadele Kanunu'nun 3. maddesi gere?ince mutlak terör suçudur. Darbe, emir komuta zinciri içinde olsa da 15 Temmuz'da oldu?u gibi ordu içinde yer alan bir kysym cunta tarafyndan meydana getirilse de ayryca tamamlanmy? olup olmamasyna bakylmaksyzyn TCK'da yer alan en a?yr yaptyrym gerektiren suçlardan bir tanesidir." de?erlendirilmesinde bulunuldu.
Konusu suç te?kil eden emri verenlerin de bilerek bu emri yerine getirenlerin de eylemlerinin en a?yr yaptyrym gerektiren suçlardan biri oldu?unun alty çizilen gerekçede, "TCK'nyn 309. maddesinde düzenlenen anayasayy ihlal suçu, icrai hareketlerle i?lenebilece?i gibi göreviyle ilgili olarak önleme yükümlülü?ü bulunanlaryn (garantör) ihmali davrany?yyla da i?lenebilir." ifadesi kullanyldy.
Kural olarak hukuka aykyry emirle muhatap olan kamu görevlisinin bu emri denetlemesi, sorgulamasy, hukuka aykyry oldu?u kanaatindeyse amirin yazyly emri ve ysrary olmadan yerine getirmemesi gerekti?i belirtilen gerekçede, askeri hizmetlerin görülmesi ve acele hallerde kamu düzeni ve kamu güvenli?inin korunmasy için ise bu konuda bazy istisnalar getirildi?i anlatyldy.
Gerekçede, konusu suç te?kil eden emrin yerine getirilmesi halinde anayasa ve TCK'nyn ilgili maddelerinde emri verenin azmettirici, yerine getirenin fail olarak sorumlu tutulaca?y bildirildi.
TSK Yç Hizmet Kanunu'nun ilgili hükümlerinin asty üst ve amirlerine mutlak surette itaate mecbur tuttu?u, astyn verilen emrin hukuka uygunlu?unu sorgulama ve de?erlendirme yetkisi bulunmady?y ifade edilen gerekçede, ancak verilen emrin suç te?kil etmesi durumunda emri veren ve yerine getirenin sorumlulu?unun TSK Yç Hizmet Kanunu ile düzenlendi?i anlatyldy. Buna göre, amirin emri suç te?kil ediyorsa ve ast amirin emrinin suç te?kil etti?ini biliyorsa hem emri verenin hem de emri yerine getirenin sonuçtan i?tirak hükümlerine göre sorumlu olaca?y vurgulandy.
Astyn cezai sorumlulu?unun ancak emrin hizmetle ilgili olmamasy, suç i?lemek maksadyyla verilmesi ve bu maksadyn ast tarafyndan bilinmesi halinde söz konusu olabilece?ine i?aret edilen gerekçede, "Sonuç olarak, gerek Anayasa'nyn, gerek TCK'nyn, gerekse TSK Yç Hizmet Kanunu'nun ilgili maddeleri birlikte de?erlendirildi?inde konusu suç te?kil eden emir hiçbir surette yerine getirilemez. Yerine getiren kimse de sorumluluktan kurtulamaz. Konusu suç te?kil eden emri veren de bilerek bu emri yerine getiren de ceza hukuku açysyndan sorumludur." de?erlendirmesinde bulunuldu.
Hata kavramy
Suçun nitelikli hallerinde hata kavramynyn ayryntyly incelendi?i gerekçede, suçun konusu, fail, ma?dur, fiil, netice ve nedensellik ba?ynyn suçun maddi unsurlary oldu?u, suçun olu?masy için failin bu unsurlary bilerek hareket etmesi gerekti?i belirtildi.
Gerekçede, i?ledi?i fiilin haksyzlyk olu?turdu?u konusunda kaçynylmaz bir hataya dü?en ki?inin cezalandyrylmayaca?yna ili?kin TCK'nyn 30/4. maddesi hatyrlatylarak, ?öyle devam edildi:
"Astyn konusu suç olu?turan emri haksyzlyk olu?turdu?u konusunda kaçynylmaz bir hataya dü?erek bu emri yerine getirmesi, somut olay çerçevesinde astyn bilgi düzeyi, olayyn özellikleri, tecrübe, rütbe ve konumu gibi olgular nazara alynarak TCK'nyn 30/4. maddesi ba?lamynda de?erlendirilmelidir."
ByLock de?erlendirmesi
Milli Ystihbarat Te?kilatynyn (MYT) devletin güvenli?ini tehdit eden bir terör örgütüyle ilgili elde etti?i verileri terörle mücadele konusunda görevli idari ve adli birimlere ula?tyrmakla yükümlü oldu?u vurgulanan gerekçede, "MYT'in görev ifasynda elde etti?i veya rastlady?y suç delili olabilecek unsurlary dokunmadan, bozmadan adli makamlara veya terörle mücadele konusunda görevli birimlere iletmesi, MYT'in istihbari bilgi toplamasy, görü? bildirmesi olarak de?il, görevi syrasynda ula?ty?y ve belirtilen suçlara konu olabilecek materyalleri adli makamlarla payla?masy, delillerin adli makamlara verilmesi olarak de?erlendirilmelidir." ifadelerine yer verildi.
ByLock uygulamasynyn global bir uygulama görüntüsü altynda münhasyran FETÖ/PDY silahly terör örgütü mensuplarynyn kullanymyna sunuldu?u sonucuna varyldy?y belirtilen gerekçede, ?u tespitlere yer verildi:
"ByLock ileti?im sistemi, somut delillerle kanytlandy?y üzere, FETÖ/PDY silahly terör örgütü mensuplarynyn kullanmalary amacyyla olu?turulan ve münhasyran bu suç örgütünün bir kysym mensuplary tarafyndan kullanylan bir a? olmasy nedeniyle, örgüt talimaty ile bu a?a dahil olundu?unun ve gizlili?i sa?lamak için haberle?me amacyyla kullanyldy?ynyn, her türlü ?üpheden uzak, kesin kanaate ula?tyracak teknik verilerle tespiti halinde, ki?inin örgütle ba?lantysyny gösteren delil olacaktyr."
FETÖ/PDY "suigeneris" bir suç örgütü
Gerekçede, FETÖ/PDY, paravan olarak kullandy?y dini, din dy?y dünyevi emellerine ula?ma aracy haline getiren, gizlilik içinde olmayy ?iar edinen, "Altyn Nesil" adyny verdi?i kadrolarla sistemle çaty?mak yerine, sisteme sahip olma ilkesiyle devlete tabandan tavana syzan, devlet aygytynyn bütün alt bile?enlerini ünite ünite kontrol altyna almayy ve sisteme sahip olmayy planlayyp ele geçirdi?i kamu gücünü de kullanarak toplumsal dönü?ümü sa?lamayy amaçlayan "suigeneris (kendine özgü)" bir suç örgütü olarak tanymlady.
Örgütün türü ve niteli?inin de de?erlendirildi?i gerekçede, örgütün kurulu?undan 15 Temmuz sürecine kadar örgüt lideri Fetullah Gülen tarafyndan belirlenen ideolojisi do?rultusunda amaçlaryny gerçekle?tirmek üzere eylem ve fikir birli?i içinde hareket etti?i ve TCK'nyn ilgili maddesi kapsamynda silahly bir terör örgütü oldu?u vurgulandy.
Dakika dakika 15 Temmuz gecesi
Gerekçede, 15 Temmuz 2016 Cuma gecesi Türkiye Cumhuriyetinin anayasal düzenine kar?y gerçekle?tirilen darbe te?ebbüsüyle ilgili ülke genelinde 15 Temmuz Cuma günü saat 20.09'dan 16 Temmuz Cumartesi saat 07.41 arasynda gerçekle?tirilen olaylar dakika dakika aktaryldy.
Çok sayyda ?üphelinin itiraf içeren beyanlary, açyk kaynak bilgileri, mahkeme kararlary, dava dosyalary, yürütülen soru?turmalar, resmi kurumlaryn tespitleri de?erlendirildi?inde 15 Temmuz darbe te?ebbüsünün daha önce de bir çok kez ya?andy?y üzere uluslararasy güç odaklarynyn deste?iyle esas itibariyle TSK'ya syzmy? FETÖ/PDY örgütü mensuplarynca gerçekle?tirildi?i ifade edilen gerekçede, kalky?maya ba?ka unsurlaryn da katylmy? olma ihtimalinin darbenin bu karakterini de?i?tirmeyece?i vurgulandy.
Darbenin te?ebbüs a?amasynda kalmasyna neden olan etkenlerin syralandy?y gerekçede, ?unlar ifade edildi:
"Türk halkynyn bütün olarak demokrasiye sahip çykmasy, Cumhurba?kany, Ba?bakan ve hükümet üyeleri, TBMM, bir kysym siyasi parti yetkililerinin darbeye kar?y aldy?y tavyr, TSK üst komuta kademesi ve örgüt üyesi olmayan vatansever subay, astsubay, er, erba?laryn etkili direni?leri, polis te?kilatynyn gösterdi?i kahramanlyklar, MYT'in üstlendi?i görev azmi, basyn ve medyanyn demokrasiye sahip çykmasy, suç i?leyenler hakkynda soru?turma sürecini ba?latan yargy te?kilaty ve HSYK, özellikle büyük?ehirlerdeki belediye ba?kanlary ve belediye çaly?anlarynyn zyrhly araçlaryn engellenmesi giri?iminde üstlendikleri etkin görev gibi çok sayyda isimsiz kahramanlaryn direni?leri sonucu darbenin ba?aryly olamady?y anlatyldy. Gerekçede, "Bu nedenlerle amaçlanan neticenin gerçekle?memesi te?ebbüse katylanlaryn iradi ve gönüllü vazgeçmeleri de?il, bu dy? etkilere ba?ly olmasy nedeniyle gönüllü vazgeçmenin ko?ullarynyn gerçekle?medi?i anla?ylmy?tyr."
-Erzurum'daki olay
Gerekçede, Somut olayda, Erzurum Jandarma Bölge Komutanly?y Kurmay Ba?kany Kurmay Albay Murat Koçak'yn Yurtta Sulh Konseyi tarafyndan sykyyönetim komutany olarak görevlendirildi?i belirtildi.
Sany?yn, söz konusu emrin ba?ly bulunan birliklere gönderilmesi, izinli bulunanlar da dahil ky?la dy?yndaki tüm askeri personelin ky?lada teçhizatly olarak hazyr bulundurulmasy talimatyny verdi?i ve personelin bu ?ekilde hazyr bulunmasyny sa?lady?y ifade edilen gerekçede, Erzurum garnizon komutanynyn ve di?er bir kysym üstlerinin uyarylaryna ve ikna çabalaryna ra?men, garnizon komutanynyn jandarma genel komutanly?y emrine atandy?yny söyleyerek konusu suç te?kil eden emrin icrasynda ysrar etti?i vurgulandy.
Gerekçede, FETÖ/PDY silahly terör örgütünün kriptolu ileti?im a?y ByLock'u yo?un biçimde kullanan ve ayny birimde Harekat ve Asayi? ?ube Müdürü Kurmay Binba?y Murat Yylmaz'yn da izin ve nöbet tarihini olaydan kysa süre önce de?i?tirdi?i, yurtta sulh konseyi tarafyndan gönderilen söz konusu emri Murat Koçak'a haber vererek bu sanykla birlikte hareket etti?i ve emirlerini yerine getirerek aktif olarak katky sa?lady?y belirtildi.
Gerekçede, Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin, bu ?ekilde her iki sany?y, darbeye te?ebbüs suçuna katyldyklary gerekçesiyle anayasayy zorla de?i?tirmeye te?ebbüs suçundan 5237 sayyly TCK'nyn 309/1. maddesi gere?ince a?yrla?tyrylmy? müebbet hapis cezasyna çarptyran kararynyn Yargytay 16. Ceza Dairesince onandy?y kaydedildi.
Paralel yapy-15 Temmuz (2016) 'Erzurum Darbe Yapylanmasy 2 sanyk' davasy
Paralel yapyya açylan ve sonuçlanan davalar
(23 Temmuz 2017, 10:49)
HABERLE İLGİLİ ŞİKAYET, DÜZELTME GİBİ TALEPLERİNİZİ İLETMEK İÇİN TIKLAYIN
HABERLE BAĞLANTILI OLABİLECEK LİNKLER: